Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін

Жуырда аудандық сот ғимаратында «Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін жауаптылық» тақырыбында дөңгелек үстел болып өтті. Дөңгелек үстелді аудандық сот төрағасы Д.Сейтов ашып, жүргізді.
— Азаматтарымыз заңды білмегендіктен болмаса салғырттықтан болар, сот отырысына келмей қалып жатады. Былай қарағанда түк емес сияқты. Ал шындап келетін болсақ, осы жағдайда қаншама адамдардың уақыттары кетті, қанша материалдық шығын жұмсалды? Оны байыптап біле бермейміз. Өздеріңізді арнайы шақырып, ашық әңгіме өткізіп отырғандығымыз, біз сіздер халықпен тығыз байланыста болғандықтан алдымен бұл жағдайды өзіміз түсініп алайық, халыққа түсіндірейік дегендіктен еді,- деп бастаған төраға «Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін жауаптылық» туралы кең мағлұмат беріп өтті.
Нақтырақ айтатын болсақ, «Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Кодекстің 653–бабына сәйкес, процеске қатысушылардың және өзге де адамдардың қатысуынсыз соттың істі одан әрі қарауы мүмкін болмайтын жағдайларда, олардың шақыру қағазы, хабарлау, хабардар ету немесе шақыру бойынша сотқа дәлелсіз келмеуінен, сот отырысында төрағалық етушінің өкімдеріне бағынбаудан , сотта белгіленген қағидаларды бұзудан көрінген сотты құрметтемеушілік, сондай-ақ, сотты немесе судьяны құрметтемеушілік туралы анық көрінетін өзге де әрекеттер (әрекетсіздік) жасалған жағдайда, 30 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға не 10 тәулікке дейінгі мерзімге әкімшілік қамаққа алуға әкеп соғатынын түсіндірді.
Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексінің 9-тарауында сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін жауаптылық шаралары және оның тәртібі көрсетілген. Егер сот отырысында тәртіп бұзушының әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық белгілері болса, осы адам қылмыстық жауаптылыққа тартылуы мүмкін.
Өзіне қатысты сотқа құрметтемеушілік білдіру фактісі анықталған адам, сондай-ақ , іске қатысты өзге де адамдар өз түсініктерін беруге құқылы.
Жоғарыда көрсетілгенді қорытындылайтын болсақ, сотқа қатысушылар сот отырысына кешігіп келген немесе соттың шақыруына келмеген жағдайларда, сот отырысында өзін дұрыс ұстамаған тұлғаларға қатысты жауапкершілік көзделген. Істі қарау барысында, судьялар процеске қатысушылардың тарапынан сотқа құрметтемеушіліктің көптеген басқа да түрлерін айқындайды. Мысалы: сот отырысы залына өзімен бірге, сөндірілмеген ұялы телефонын алып кіреді; соттың рұқсатынсыз орнынан тұрады; сөйлейді; сот отырысында сағыз шайнап отырады; ішімдік ішіп келеді,-деген сот төрағасы сот мемлекеттік мекеме болған себепті сотқа келушілердің киім киістеріне де мән берілетінін атап өтті. Кейбір ер азаматтар сотқа жаз мезгілінде аяқтарына сүйретпе (сланцы), бұтына қысқа шалбар киіп келетін болса, қыздардың шаштарын жайып, ашық-шашық киіммен келетінін де жасырмады. Әр адамның қоғамдық орында өзін тиісінше ұстау мәдениеті болу керектігіне тоқталды.
— Сот отырысында өзінің талабы бойынша түсініктеме бере алмайтын адамдар да кездеседі. Мұндай жағдайда, өзімен бірге сотқа өткізген құжаттардың түпнұсқалары мен көшірмелерін алып келіп, жазған арызының мән-жайын түсіндіріп беруі керектігі туралы кеңес береміз. Осы талап орындалған жағдайда, істің қаралу уақыты да азайып, қойған талапта түсінікті болады, — деген сот төрағасы бүгінгі таңда сот отырыстары бейне және дыбыстық қондырғылар арқылы жазылатындығын, яғни іске қатысушылардың сот отырысындағы барлық іс-әрекеттері, сөздері таспаға басылатындығына тоқталып, соттың шақыруына уақытылы келу керек екенін, келе алмаған жағдайда, ол туралы хабарлау керек екенін; өздері қойған талаптары бойынша тиісті құжаттарды өзімен бірге алып келу керек екенін айтып өтті.
Дөңгелек үстел барысында аудандық ішкі істер бөлімінің бастығы Т.Оңғарбаев, Сарыөзек ауылдық округінің әкімі Б.Тұрсынбаев өз ойларын ортаға салды. Дөңгелек үстелге аудандық прокуратурасының прокуроры А.Бүркітбаев, аудан әкімі аппаратының ұйымдастыру және АХАТ бөлімінің басшысы А.Өжет, аудандық әділет басқармасының басшысы Г.Анықбаева, жер қатынастары бөлімінің бас маманы А.Шәмшиев, БАҚ өкілдері қатысты.
Өз тілшіміз.