Басты бет Жаңалықтар АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА
10.01.2024

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

«БЖЗҚ» АҚ тұрғын үй және емделуге 1,9 миллионнан астам өтінішті орындады

«БЖЗҚ» АҚ (бұдан әрі – БЖЗҚ, Қор) шамамен 1 млн отандасымыздан 3,7 трлн теңгеден асатын сомаға тұрғын үй жағдайларын жақсартуға және (немесе) емделу ақысын төлеуге берілген 1,9 млн астам өтінішін орындады. Естеріңізге сала кетейік, зейнетақы жинақтарын салымшылар (алушылар) тұрғын үйге, емделуге немесе инвестициялық портфельді басқарушыларға (бұдан әрі – ИПБ) аударуға БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтарының қолжетімді сомасы шегінде бірнеше рет пайдалана алады.

Тұрғын үйге

2021 жылғы қаңтардан бастап 2023 жылғы 1 желтоқсандағы жағдай бойынша БЖЗҚ салымшылардың (алушылардың) тұрғын үй жағдайларын жақсарту үшін зейнетақы жинақтарын пайдалануға берген 1 436 073 өтінішін орындады. Қазақстандықтардың уәкілетті оператор-банктерде ашылған арнайы шоттарына БЖЗҚ 3,3 трлн теңгеден аса қаржы аударды. Біржолғы зейнетақы төлемдерінің орташа сомасы 2,3 млн теңгеден асатын сомаға тең.

Бұл бағытта Алматы қаласының (18,1%), Астана қаласының (12,5%), Маңғыстау облысының (9,3%), Қарағанды облысының (7,9%) тұрғындары белсенді болды. Қордың www.enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» бөлімінде азаматтардың біржолғы зейнетақы төлемдеріне өтініштерді қандай мақсаттарға беретіні,  оның ішінде өңірлер бөлінісі Біржолғы зейнетақы төлемдері мақсаттары бойынша»  және «Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға және емделуге арналған біржолғы зейнетақы төлемдері»  бөлімшелері) бойынша ақпарат орналастырылған.

Салымшылардың (алушылардың) зейнетақы жинақтарын пайдалану мақсаттарын талдай отырып, мынадай қорытынды жасалды: барлық өтініштердің шамамен 35,2% – азаматтық-құқықтық мәмілелер бойынша меншікке тұрғын үй сатып алу (түпкілікті есеп айырысу), өтініштердің 21,3% – тұрғын үй құрылыс жинақ ақшасына одан әрі жинақтау үшін салымды толықтыру, 15,9% — ипотекалық тұрғын үй қарызы бойынша берешекті ішінара өтеу (оның ішінде ислам банкінің қаржыландыруы шеңберінде), 15,3% — тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесі бойынша ипотекалық қарыз бойынша берешекті ішінара өтеу мақсаттарына жұмсалыпты.

Азаматтардың зейнетақы жинақтарының бір бөлігін пайдалануға берген өтініштерін қабылдайтын уәкілетті оператор-банктердің қатарында «Отбасы банк «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ, «Қазақстан Халық банкі» АҚ, «Altyn Bank» АҚ, «Банк ЦентрКредит» АҚ және «Банк Фридом Финанс Қазақстан»АҚ бар.

Атап кетейік, уәкілетті операторлардан 496,8 млрд теңге салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарына (ЖЗШ) қайтарылды, себебі, отандастарымыз біржолғы зейнетақы төлемдерін өтініш берушінің өтініші және өзге де себептер бойынша белгіленген мерзімде пайдаланбаған.

Емделуге

Сондай-ақ, 01.12.2023ж. жағдай бойынша БЖЗҚ емделуге ақы төлеу үшін жалпы сомасы 411,9 млрд теңге болатын 472 252 өтінішті орындады. Алынған соманың орташа мөлшері 0,9 млн теңге.

Өтініштердің 96,5% стоматологиялық қызмет алу үшін, 2,5% офтальмологиялық қызметтерді алу бойынша орындалды. Қалған медициналық бағыттарға зейнетақы жинақтарының шамамен 1% пайдаланылды.

Салымшылардың (алушылардың) БЖЗҚ-дағы ЖЗШ-на 36,2 млрд теңге қайтарылды, бұл қаражат өтініш берушінің өтініші және өзге де себептер бойынша белгіленген мерзімде пайдаланылмаған.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану бойынша өзекті статистикамен www.enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» — «Емделуге арналған біржолғы зейнетақы төлемдері» бөлімінде танысуға болады.

Жеке инвестициялық басқаруға

Инвестициялық портфельді басқарушыларға (ИПБ) ағымдағы жылдың 1 желтоқсанындағы жағдай бойынша 18.02.2021 ж. бастап шамамен 18,6 млрд теңге аударылды. БЖЗҚ  13 842 өтінішті орындады. Аударымның орташа сомасы шамамен 1,3 млн теңге. Зейнетақы жинақтарын сенімгерлік басқаруға беру бойынша толық статистика  enpf.kz сайтындағы «Көрсеткіштер» – «Зейнетақы жинақтарын басқарушы компанияларға беру» бөлімінде қолжетімді.

Қазіргі уақытта БЖЗҚ бес ИПБ-мен зейнетақы активтерін сенімгерлік басқару туралы шартқа отырған. Сіз олар туралы ақпаратпен танысып,  инвестициялық декларацияларын enpf.kz сайтындағы «Қызметтер» – «Инвестициялық портфельді басқарушылардың тізілімі» бөлімінде біле аласыз. Атап кетейік, 18,6 млрд теңгенің 33,2% немесе 6,2 млрд теңгесі «Jusan Invest» АҚ-ға, 17,9% немесе 3,3 млрд теңгесі «Halyk Global Markets» АҚ-ға, 15,3% немесе 2,8 млрд теңгесі «BCC Invest» АҚ-ға, 6,1% немесе 1,1 млрд теңгесі «Сентрас Секьюритиз»АҚ-ға, 27,5% немесе 5,1 млрд теңгесі «Halyk Finance» АҚ-ға аударылған.

Зейнетақы активтерін ИПБ сенімгерлік басқаруына бастапқы бергеннен кейін салымшы жылына көп дегенде бір рет қана зейнетақы жинақтарын бір ИПБ-дан екіншісіне сенімгерлік басқаруға беру үшін БЖЗҚ-ға өтініш беруге құқылы. 2022 жылғы наурыздан бастап 2023 жылғы қарашаға дейінгі кезеңде 145 өтініш беруші ИПБ таңдау бойынша шешімін ауыстырды: БЖЗҚ жалпы сомасы 488 млн теңгені бір ИПБ-дан екіншісіне ауыстыру туралы 202 өтінішті орындады.

01.07.2023 жылдан бастап ИПБ басқаруындағы зейнетақы жинақтарын ҚРҰБ басқаруына қайтару мерзімі екі жылдан бір жылға қысқарды. 524 адам зейнетақы жинақтарын ИПБ сенімгерлік басқаруына бастапқы бергеннен кейін өз жинақтарын ҚР ҰБ басқаруына қайтарды. 2023 жылғы 15 наурыз бен 30 қараша аралығында БЖЗҚ жалпы сомасы 2,9 млрд теңге қаражатты ИПБ-дан ҚРҰБ-қа аудару бойынша 833 өтінішті орындады.

Естеріңізге сала кетейік, ИПБ БЖЗҚ-дан зейнетақы активтерін алғаннан кейін оларды ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 3 ақпандағы №10 қаулысымен бекітілген және ИПБ Инвестициялық декларациясында көзделген инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыру қағидаларында көрсетілген рұқсат етілген қаржы құралдарына инвестициялайды.

Зейнетақы жинақтары Ұлттық банктің басқаруында болған кезеңде салымшы зейнет жасына жеткенге дейін инфляция деңгейін ескере отырып, зейнетақы жинақтарының сақталуына мемлекеттік кепілдік қолданылады. Зейнетақы жинақтарын ИПБ сенімгерлік басқаруына аудару кезінде мемлекеттің кепілдігі басқарушы компанияның зейнетақы активтері кірістілігінің ең төменгі деңгейін қамтамасыз ету жөніндегі кепілдігімен ауыстырылады. Ол зейнетақы активтерін басқару нарығындағы барлық ИПБ басқаруына берілген зейнетақы активтерінің орташа өлшенген кірістілігін негізге ала отырып есептеледі.

 

БЖЗҚ 2013 жылғы 22 тамызда «ГНПФ» ЖЗҚ» АҚ негізінде құрылды. БЖЗҚ құрылтайшысы және акционері – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі. БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап зейнетақы активтерін басқару тиімділігін арттыру бойынша ұсыныстар жасау қызметі Қазақстан Республикасының Президенті басшылық ететін Ұлттық қорды басқару кеңесіне берілді. Зейнетақы заңнамасына сәйкес БЖЗҚ міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын тартуды, зейнетақы төлемдерін, зейнетақы жинақтары мен төлемдерін жеке есепке алуды жүзеге асырады, салымшыға (алушыға) зейнетақы жинақтарының жай-күйі туралы ақпарат береді (толығырақ www.enpf.kz сайтында).

ИНФОРМАЦИОННОЕ СООБЩЕНИЕ

 Свыше 1,9 миллионов заявлений на жилье и лечение исполнил АО «ЕНПФ»

 Свыше 1,9 млн заявлений, поступивших от порядка 1 млн заявителей, на сумму более 3,7 трлн тенге исполнено АО «ЕНПФ» (далее – ЕНПФ, Фонд) в целях улучшения жилищных условий и (или) оплаты лечения. Напомним, что пенсионные накопления могут быть использованы вкладчиками (получателями) неограниченное количество раз в пределах суммы пенсионных накоплений в ЕНПФ, доступной для изъятия в целях улучшения жилищных условий и (или) оплаты лечения, и (или) перевода управляющим инвестиционным портфелем (далее – УИП).

На жилье

В период с января 2021 года по состоянию на 1 декабря 2023 года ЕНПФ исполнены 1 436 073 заявления вкладчиков (получателей) на единовременные пенсионные выплаты для улучшения жилищных условий. На специальные счета казахстанцев, открытые в банках-уполномоченных операторах, Фонд перевел более 3,3 трлн тенге. Средняя сумма единовременных пенсионных выплат составила более 2,3 млн тенге. 

 Самым активными в данном направлении стали жители г. Алматы (18,1%), г. Астана (12,5%), Мангистауской области (9,3%), Карагандинской области (7,9%). На сайте www.enpf.kz в разделе «Показатели» размещена подробная информация: на какие цели казахстанцы подают заявления на единовременные пенсионные выплаты и в разрезе регионов (подразделы «Единовременные пенсионные выплаты на улучшение жилищных условий по целям» и «Единовременные пенсионные выплаты на улучшение жилищных условий» соответственно).

При анализе целей, на которые вкладчики (получатели) используют свои накопления, сделаны выводы: порядка 35,2% от всех заявлений — это приобретение жилища в собственность по гражданско-правовым сделкам (окончательный расчет) и строительство индивидуального жилого дома (при наличии в собственности земельного участка), 21,3% заявлений — в целях пополнения вклада в жилищные строительные сбережения для дальнейшего накопления, 15,9% — в целях частичного погашения задолженности по ипотечному жилищному займу (в том числе в рамках финансирования исламским банком), 15,3% — в целях частичного погашения задолженности по ипотечному займу по системе жилищных строительных сбережений.

На сегодняшний день уполномоченными операторами, принимающими заявления на использование части пенсионных накоплений, являются АО «Жилищный строительный сберегательный банк «Отбасы банк», АО «Народный банк Казахстана», АО «Altyn Bank», АО «Банк ЦентрКредит» и АО «Банк Фридом Финанс Казахстан».

Отметим, что 496,8 млрд тенге возвращено уполномоченными операторами на индивидуальные пенсионные счета (далее — ИПС) вкладчиков (получателей) в связи с тем, что единовременные пенсионные выплаты казахстанцами не были использованы в установленные сроки, по заявлению заявителя и иным причинам.

На лечение

 Также на 01.12.2023 г. ЕНПФ исполнено 472 252 заявления на ЕПВ для оплаты лечения на сумму 411,9 млрд тенге. Средняя сумма изъятия составляет порядка 0,9 млн тенге.

96,5% заявлений исполнено для получения стоматологических услуг, 2,5% заявлений – на офтальмологические услуги. В рамках других медицинских направлений использовано около 1% пенсионных сбережений.

При этом на ИПС вкладчиков (получателей) в ЕНПФ вернулось около 36,2 млрд тенге, данные средства не были использованы в установленные сроки, по заявлению заявителя и иным причинам.

Ознакомиться с актуальной статистикой по использованию пенсионных накоплений на лечение можно на сайте www.enpf.kz в разделе «Показатели» — «Единовременные пенсионные выплаты на лечение».

В частное управление

УИП по состоянию на 1 декабря текущего года с 18.02.2021 г. переведено порядка 18,6 млрд тенге, ЕНПФ исполнено 13 842 заявления. Средняя сумма перевода составляет более 1,3 млн тенге. Подробная статистика по передаче пенсионных накоплений в доверительное управление также доступна на сайте enpf.kz в разделе «Показатели» — «Передача пенсионных накоплений управляющим компаниям».

На текущий момент ЕНПФ заключены договоры о доверительном управлении пенсионными активами с пятью УИП. Ознакомиться с информацией о них и изучить их инвестиционные декларации можно на сайте enpf.kz в разделе «Услуги» — «Реестр управляющих инвестиционным портфелем». Отметим, из порядка 18,6 млрд тенге – 33,2% или 6,2 млрд тенге переведено в АО «Jusan Invest», 17,9% или 3,3 млрд тенге в АО «Halyk Global Markets», 15,3% или 2,8 млрд тенге в АО «BCC Invest», 6,1% или 1,1 млрд тенге в АО «Сентрас Секьюритиз», 27,5% или 5,1 млрд тенге в АО «Halyk Finance».

Вкладчики имеют право представлять в ЕНПФ заявление об изменении УИП для передачи своих пенсионных накоплений в доверительное управление от одного УИП к другому УИП (не ранее чем через один год с даты передачи пенсионных накоплений в доверительное управление УИП). За период с марта 2022 года по ноябрь 2023 года изменили свое решение о выборе УИП 145 заявителей: ЕНПФ исполнил 202 заявления на перевод из одного УИП в другой УИП на общую сумму 488 млн тенге.

С 01.07.2023 года сократился срок возврата пенсионных накоплений из доверительного управления УИП в доверительное управление НБРК с двух лет до одного года. Вернули свои накопления под управление НБРК после первоначальной передачи пенсионных накоплений в доверительное управление УИП 524 человека. С 15 марта по 30 ноября 2023 года ЕНПФ исполнено 833 заявления по переводу средств из УИП в НБРК на сумму чуть более 2,9 млрд тенге.

В период нахождения пенсионных накоплений под управлением Национального Банка РК до достижения вкладчиком пенсионного возраста действует гарантия сохранности пенсионных накоплений с учетом уровня инфляции. При переводе пенсионных накоплений под управление УИП гарантия государства заменяется гарантией управляющей компании по обеспечению минимального уровня доходности пенсионных активов, который рассчитывается исходя из средневзвешенной доходности пенсионных активов, переданных в управление УИП, действующим на рынке.

Напомним, что после получения пенсионных активов от ЕНПФ УИП инвестирует их в разрешенные финансовые инструменты, указанные в Правилах осуществления деятельности по управлению инвестиционным портфелем, утвержденных постановлением Правления Национального Банка РК от 3 февраля 2014 года №10, и предусмотренные в Инвестиционной декларации УИП.

В период нахождения пенсионных накоплений под управлением Национального Банка РК до достижения вкладчиком пенсионного возраста действует гарантия сохранности пенсионных накоплений с учетом уровня инфляции. При переводе пенсионных накоплений под управление УИП гарантия государства заменяется гарантией управляющей компании по обеспечению минимального уровня доходности пенсионных активов, который рассчитывается исходя из средневзвешенной доходности пенсионных активов, переданных в управление УИП, действующим на рынке.

ЕНПФ создан 22 августа 2013 года на базе АО «НПФ «ГНПФ». Учредителем и акционером ЕНПФ является Правительство Республики Казахстан в лице ГУ «Комитет государственного имущества и приватизации» Министерства финансов Республики Казахстан. Доверительное управление пенсионными активами ЕНПФ осуществляет Национальный Банк Республики Казахстан. С 1 января 2016 года функции по выработке предложений по повышению эффективности управления пенсионными активами переданы Совету по управлению Национальным фондом. В соответствии с пенсионным законодательством ЕНПФ осуществляет привлечение обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов, добровольных пенсионных взносов, пенсионные выплаты, индивидуальный учет пенсионных накоплений и выплат, предоставляет вкладчику (получателю) информацию о состоянии его пенсионных накоплений (подробнее на www.enpf.kz)

ANNOUNCEMENT

 Over 1.9 million applications for housing and medical treatment were executed by UAPF JSC

 Over 1.9 million applications received from about 1 million applicants, amounting to more than KZT3.7 trillion, were executed by UAPF JSC (hereinafter referred to as UAPF, Fund) in order to improve living conditions and (or) pay for medical treatment. Let us remind you that pension savings can be used by contributors (beneficiaries) an unlimited number of times within the limits of the amount of pension savings in the UAPF available for withdrawal in order to improve living conditions and (or) pay for medical treatment, and (or) transfer to investment portfolio managers (hereinafter referred to as IPM).

 Housing

In the period from January 2021, as of December 1, 2023, the UAPF has executed 1,436,073 applications from contributors (beneficiaries) for lump sum pension benefits to improve housing conditions. The Fund transferred more than KZT3.3 trillion to special accounts of Kazakhstanis opened with authorized operator banks. The average amount of lump sum pension benefits amounted to more than KZT2.3 million.

The most active in this direction were residents of Almaty (18.1%), Astana (12.5%), Mangistau region (9.3%), Karaganda region (7.9%). On the website www.enpf.kz in the “Indicators” section there is detailed information: for what purposes Kazakhstanis apply for lump sum pension benefits and by region (subsections “Lump sum pension benefits for improving housing conditions by purpose” and “Lump sum pension benefits for improving living conditions» respectively).

When analyzing the purposes for which contributors (beneficiaries) use their savings, conclusions were drawn: about 35.2% of all applications are the acquisition of ownership of a home under civil law transactions (final settlement) and the construction of an individual residential building (if owned land plot), 21.3% of applications — in order to replenish the contribution to housing construction savings for further accumulation, 15.9% — in order to partially repay debt on a mortgage loan (including within the framework of financing by an Islamic bank), 15.3 % — for the purpose of partial repayment of debt on a mortgage loan through the housing construction savings system

Today, authorized operators accepting applications for the use of part of pension savings are Otbasy Bank Housing Construction Savings Bank JSC, Halyk Bank of Kazakhstan JSC, Altyn Bank JSC, Bank CenterCredit JSC and Freedom Finance Bank JSC Kazakhstan».

It should be noted that KZT496.8 billion was returned by authorized operators to individual pension saving accounts (hereinafter referred to as IPSA) of contributors (beneficiaries) due to the fact that lump sum pension benefits by Kazakhstanis were not used within the established time frame, at the request of the applicant and other reasons.

Medical treatment

 Also, as of December 1, 2023, the UAPF executed 472,252 LSPB applications to pay for medical treatment in the amount of KZT411.9 billion. The average seizure amount is about KZT0.9 million.

96.5% of applications were executed for dental services, 2.5% of applications for ophthalmological services. About 1% of pension savings were used in other medical areas.

At the same time, about KZT36.2 billion were returned to the IPSA of contributors (beneficiaries) in the UAPF; these funds were not used within the established time frame, at the request of the applicant and for other reasons.

You can view current statistics on the use of pension savings for medical treatment on the website www.enpf.kz in the “Indicators” section — “Lump sum pension benefits for medical treatment

Private Management

As of December 1 of this year about KZT18.6 billion has been transferred to IPM, since February 18, 2021, and 13,842 applications have been executed by the UAPF. The average transfer amount is more than KZT1.3 million. Detailed statistics on the transfer of pension savings to trust management are also available on the enpf.kz website in the  “Indicators” section — “Transfer of pension savings to management companies.”

Currently, the UAPF has concluded agreements on trust management of pension assets with five IPMs. You can get information about them and study their investment declarations on the enpf.kz website in the “Services” section — “Register of investment portfolio managers.”

Note that out of about KZT18.6 billion — 33.2% or KZT6.2 billion were transferred to Jusan Invest JSC, 17.9% or KZT3.3 billion to Halyk Global Markets JSC, 15.3% or KZT2.8 billion in BCC Invest JSC, 6.1% or KZT1.1 billion in Centras Securities JSC, 27.5% or KZT5.1 billion in Halyk Finance JSC.

Contributors have the right to submit to the UAPF an application for changing the IPM to transfer their pension savings to trust management from one IPM to another IPM (no earlier than one year from the date of transfer of pension savings to trust management to the IPM). During the period from March 2022 to November 2023, 145 applicants changed their decision to choose IPM: UAPF executed 202 applications for transfer from one IPM to another IPM for a total amount of KZT488 million.

From July 1, 2023, the period for returning pension savings from the trust management of IPM to the trust management of the NBRK has been reduced from two years to one year. 524 people returned their savings to the management of the National Bank of Kazakhstan after the initial transfer of pension savings to trust management by IPM. From March 15 to November 30, 2023, the UAPF executed 833 applications for the transfer of funds from IPM to the NBRK in the amount of just over KZT2.9 billion.

During the period when pension savings are under the management of the National Bank of the Republic of Kazakhstan until the investor reaches retirement age, there is a guarantee of the safety of pension savings taking into account the level of inflation. When transferring pension savings under the management of IPM, the state guarantee is replaced by a guarantee from the management company to ensure a minimum level of return on pension assets, which is calculated based on the weighted average return on pension assets transferred to the management of IPM operating in the market.

Let us remind you that after receiving pension assets from the UAPF, IPM invests them in permitted financial instruments specified in the Rules for the implementation of investment portfolio management activities, approved by Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated February 3, 2014 No. 10, and provided for in the IPM Investment Declaration.

During the period when pension savings are under the management of the National Bank of the Republic of Kazakhstan until the contributor reaches retirement age, there is a guarantee of the safety of pension savings taking into account the level of inflation. When transferring pension savings under the management of IPM, the state guarantee is replaced by a guarantee from the management company to ensure a minimum level of return on pension assets, which is calculated based on the weighted average return on pension assets transferred to the management of IPM operating in the market.

The UAPF was established on August 22, 2013 on the basis of GNPF APF JSC. The UAPF founder and shareholder is the Government of the Republic of Kazakhstan represented by the State Institution “Committee of State Property and Privatization” of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan. UAPF pension assets are managed by the National Bank of the Republic of Kazakhstan. From January 1, 2016, the functions for developing proposals to improve the management of pension assets were transferred to the National Fund Management Council. In accordance with the pension legislation, the UAPF attracts compulsory pension contributions, compulsory occupational pension contributions, voluntary pension contributions, pension benefits, individual accounting of pension accumulations and benefits, provides the contributor (beneficiary) with information on the status of his pension accumulations (for more information visit www.enpf.kz)

 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *

Этот сайт использует Akismet для борьбы со спамом. Узнайте, как обрабатываются ваши данные комментариев.

Оқи отырыңыз

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Премьер-Министрге, Президент Әкімшілігінің Басшысына және күштік құрылымдардың жетекшілері мен барлық әкімдерге Украина төңірегіндегі жағдайдың ушығуына байланысты негізгі әскери және азаматтық нысандардың қауіпсіздігі

Парламент палаталарының төрағалары қабылданып жатқан іс-қимыл туралы хабардар етілді. През…