Ақпараттық хабарлама
«БЖЗҚ туралы өзекті сауалдар»
1) 2025 жылы зейнет жасына қатысты өзгеріс болады ма?
2025 жылы зейнет жасы ерлер үшін де, әйелдер үшін де өзгермейді. Ерлер зейнетке 63 жаста, әйелдер 61 жаста шығады.
2028 жылға дейін әйелдердің зейнет жасы осы деңгейде сақталады, содан кейін зейнетақы реформасы аясында біртіндеп көтеріле бастайды:
2028 жылғы 1 қаңтардан бастап -61,5 жас;
2029 жылғы 1 қаңтардан бастап — 62 жас;
2030 жылғы 1 қаңтардан бастап — 62,5 жас.
2031 жылдан бастап әйелдер үшін зейнет жасының ең жоғары деңгейі – 63 жас болады.
2025 жылы 1962 жылы туған ер азаматтар мен 1964 жылғы әйелдер зейнетке шығады.
2) Егер Қырғызстан немесе Ресей азаматы Қазақстанда жұмыс істесе, ол зейнетақы ала ма?
Қазақстанда жұмыс істеген жылдары үшін зейнетақыны Еуразиялық экономикалық одаққа (ЕАЭО) мүше елдердің азаматтары ала алады. Бұл ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің еңбекшілерін зейнетақымен қамсыздандыру туралы келісімнің арқасында мүмкін болды. Оны 2021 жылы барлық қатысушы мемлекет ратификациялаған болатын. Бұл құжатқа сәйкес, өзге елдегі еңбек өтілі үшін зейнетақы төлемдерін алуға рұқсат етіледі. Яғни, егер ЕАЭО-ға кіретін елдің азаматы Қазақстанда жұмысқа орналасса, онда зейнетке шыққаннан кейін ол біздің республикамызда еңбек еткен уақытындағы жинағы есебінен зейнетақы төлемдерін ресімдей алады. ЕАЭО-ға кіретін мемлекеттерде жұмыс істейтін Қазақстан азаматтарына да осындай жағдай жасалуда: олар осы елдерде жұмыс істеген жылдары үшін сол елдің азаматтарымен тең дәрежеде зейнетақы алатын болады.
Басқа мемлекетте еңбек еткен кезіңіз үшін зейнетақы алудың басты шарты — ресми жұмысқа орналасу. Зейнетақыны ресімдеу кезінде Қазақстандағы 1998 жылдан кейінгі жұмыс өтілін БЖЗҚ-да, ал оған дейінгіні Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау комитетінде растауға болады.
3) Зиянды өндірістерде жұмыс істеген азаматтарға берілетін арнаулы әлеуметтік төлем туралы ақпарат алуға болады ма?
Зиянды өндірістерде ұзақ уақыт жұмыс істеген азаматтарға берілетін арнаулы әлеуметтік төлем 2024 жылдың басында енгізілді. Ол төрт көзден: республикалық бюджет, өмірді сақтандыру компаниялары, жұмыс берушілердің қаражаты есебінен; сондай-ақ, БЖЗҚ-дағы міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) және міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) есебінен төленеді. Оны тағайындау үшін қызметкерге кемінде 84 күнтізбелік ай мерзім бойына МКЗЖ төленуі керек, сондай-ақ, ол жұмыстан шығуға немесе денсаулыққа зиянсыз қызметке ауысуға міндетті. Төлем қызметкер 55 жасқа толғаннан кейін ғана тағайындалады. Егер қызметкер барлық талаптарға сай болса, онда оған барлық төрт көзден толық төлем жасалады.
Егер қазақстандық азамат зиянды өндірісте бұрын жұмыс істеген болса, онда арнаулы әлеуметтік төлемді рәсімдей алады. Төлем жасауға қойылатын талаптар да дәл осындай, бірақ төлем төрт көзден емес, тек екі көзден: «БЖЗҚ» АҚ және республикалық бюджеттен берілетін болады. Оны ресімдеу үшін «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына (ХҚКО) жүгіну қажет.
4) Балаларымның «Ұлттық қор — балаларға» бағдарламасына қосылғаны туралы ақпаратты қалай тексере аламын?
«Ұлттық қор — балаларға» бағдарламасы шеңберінде баланың нысаналы талаптарға қатысушылар тізіміне енгізілгендігі туралы ақпаратты кәмелетке толмаған тұлғаның ата-аналары немесе басқа да заңды өкілдері kids.enpf.kz сайтынан баланың ЖСН бойынша тексере алады. Онда бағдарламаның шарттарымен танысып, нұсқаулықтар, қызықтырған сұрақтарыңызға жауаптар алуға болады.
Сондай-ақ, ата-аналар әрбір балаға есептелген қаржы туралы деректерді egov.kz порталындағы жеке кабинетінен тексере алады.
2024 жылы 18 жасқа толатын қазақстандықтар нысаналы жинақтау шоттарына (НЖШ) түскен қаражатты БЖЗҚ интернет-ресурсындағы және «электрондық үкіметтің» веб-порталындағы жеке кабинет арқылы дербес тексере алады.
5) Егер балаға «Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасы шеңберінде нысаналы талаптар немесе нысаналы жинақтар есептелмесе, не істеу керек?
Егер отандастарымыз баласына «Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасы шеңберінде қаражат есептелмегенін анықтаса, оның туу туралы куәлігінің немесе жеке куәлігінің болуын, баланың жеке деректерінің дұрыстығын, сондай-ақ, олардың «Электрондық үкімет» порталындағы жеке кабинетінде тіркелгенін тексеру қажет. Құжаттар болмаған жағдайда тұрғылықты жері бойынша ХҚКО-ға жүгіну қажет. Егер баланың азаматтығы болмаса, анықталмаса немесе дұрыс көрсетілмесе, онда тұрғылықты жері бойынша көші-қон қызметіне жүгіну керек. Қателер түзетілгеннен кейін Ұлттық қордан нысаналы талаптар немесе нысаналы жинақтар және оларға есептелген инвестициялық кіріс өткізіп алған кезеңді ескере отырып, келесі жылы толық есептелетін болады.
«Актуальные вопросы о ЕНПФ»
1) Скажите, пожалуйста, как изменится пенсионный возраст в 2025 году?
В 2025 году пенсионный возраст не изменится ни для мужчин, ни для женщин. Для мужчин возраст выхода на пенсию составляет 63 года, для женщин – 61.
До 2028 года пенсионный возраст женщин останется на этом уровне, а затем в рамках пенсионной реформы, постепенно начнёт подниматься:
с 1 января 2028 года – по достижении 61,5 года;
с 1 января 2029 года – по достижении 62 лет;
с 1 января 2030 года – по достижении 62,5 лет.
С 2031 года для женщин начнёт действовать максимальный уровень пенсионного возраста – 63 года.
В 2025 году на пенсию мужчины 1962 года рождения и женщины 1964-го.
2) Если гражданин Кыргызстана или России работает в Казахстане, будет ли он получать пенсию?
Пенсию за годы, отработанные в Казахстане, могут получать граждане других стран, входящих в Евразийский экономический союз (ЕАЭС). Это возможно благодаря Соглашению о пенсионном обеспечении трудящихся государств-членов ЕАЭС, которое было ратифицировано всеми участниками в 2021 году. Согласно этому документу, разрешается получать пенсионные выплаты за время работы в другой стране. То есть, если гражданин страны, входящей в ЕАЭС, трудоустроен в Казахстане, то после выхода на пенсию он может оформить пенсионные выплаты за счет накоплений за весь срок работы в нашей республике. Такая же ситуация складывается и с гражданами Казахстана, работающими в государствах, входящих в ЕАЭС: они будут получать пенсию за годы работы в этих странах наравне с их гражданами.
Главное условие получения пенсии за время работы в другом государстве – официальное трудоустройство. При оформлении пенсии подтвердить стаж работы в Казахстане после 1998 года можно в ЕНПФ, а его наличие до этой даты – в Комитете труда и социальной защиты населения.
3) Расскажите, пожалуйста, о специальной социальной выплате для граждан, работавших на вредных производствах.
Специальная социальная выплата для граждан, длительное время проработавших на вредных производствах, была введена в начале 2024 года. Она выплачивается из четырех источников: из республиканского бюджета, из компаний по страхованию жизни, за счет средств работодателей; а также за счет обязательных профессиональных пенсионных взносов (ОППВ) и обязательных пенсионных взносов (ОПВ) из ЕНПФ. Чтобы ее назначили, за работника должны быть уплачены ОППВ в совокупности не менее 84 календарных месяцев, а также он обязан уволиться или перевестись на «безвредную» должность. Выплата назначается только после достижения работником 55 лет. Если работник соответствует всем требованиям, то ему положена полная выплата из всех четырех источников.
В случае же если казахстанец работал на таком производстве в прошлом, то он также может оформить спецсоцвыплату. Условия ее получения не отличаются, но она будет осуществляться только из двух источников: из ЕНПФ и республиканского бюджета. Для ее оформления необходимо обращаться в Государственную корпорацию «Правительство для граждан» (ЦОН).
4) Скажите, пожалуйста, как я могу проверить информацию о включении детей в программу «Нацфонд-дети»?
Информацию о включении ребенка в список участников целевых требований в рамках программы «Нацфонд-детям» родители или другие законные представители несовершеннолетнего лица могут проверить на сайте kids.enpf.kz по ИИН ребенка, где можно ознакомиться с условиями программы, получить инструкции, ответы на интересующие вопросы.
Также данные о начислениях каждому ребенку родители могут проверить в личном кабинете на портале egov.kz.
Казахстанцы, которым в 2024 исполняется 18 лет, могут самостоятельно проверить поступление средств на целевые накопительные счета (ЦНС) посредством личного кабинета на интернет-ресурсе ЕНПФ и (или) веб-портале «электронного правительства».
5) Что делать, если ребенку не начислены целевые требования или целевые накопления в рамках программы «Нацфонд – детям»?
Если казахстанцы обнаружили, что ребенку не начислены средства в рамках программы «Национальный фонд – детям», следует проверить наличие у него свидетельства о рождении или удостоверения личности, корректность личных данных ребенка, а также их наличие в своем личном кабинете на портале «Электронного правительства». В случае отсутствия документов, необходимо обратиться в ЦОН по месту жительства. Если отсутствует, не установлено или некорректно указано гражданство ребенка, то следует обратиться в миграционную службу по месту проживания. После исправления ошибок целевые требования или целевые накопления из Нацфонда и начисленный на них инвестиционный доход будут полностью начислены в следующем году с учетом пропущенного периода.
Current questions about UAPF
1) Please tell me how the retirement age will change in 2025?
In 2025, the retirement age will not change for either men or women. For men, the retirement age is 63 years, for women — 61.
Until 2028, the retirement age for women will remain at this level, and then, as part of the pension reform, it will gradually begin to rise:
from January 1, 2028 — upon reaching 61.5 years;
from January 1, 2029 — upon reaching 62 years;
from January 1, 2030 — upon reaching 62.5 years.
From 2031, the maximum retirement age for women will come into effect — 63 years.
In 2025, men born in 1962 and women born in 1964 will retire.
2) If a citizen of Kyrgyzstan or Russia works in Kazakhstan, will he receive a pension?
Citizens of other countries that are members of the Eurasian Economic Union (EAEU) can receive a pension for the years worked in Kazakhstan. This is possible thanks to the Agreement on Pension Provision for Workers of the EAEU Member States, which was ratified by all participants in 2021. According to this document, it is allowed to receive pension benefits for the time worked in another country. That is, if a citizen of a country that is a member of the EAEU is employed in Kazakhstan, then after retirement he can apply for pension benefits at the expense of savings for the entire period of work in our republic. The same situation arises with citizens of Kazakhstan working in states that are members of the EAEU: they will receive a pension for the years of work in these countries on an equal basis with their citizens.
The main condition for receiving a pension for the time worked in another state is official employment. When applying for a pension, you can confirm your work experience in Kazakhstan after 1998 in the UAPF, and its availability before this date — in the Committee for Labor and Social Protection of the Population.
3) Please tell us about the special social payment for citizens who worked in hazardous industries.
A special social payment for citizens who have worked in hazardous industries for a long time was introduced at the beginning of 2024. It is paid from four sources: from the republican budget, from life insurance companies, from employers; as well as from compulsory occupational pension contributions (COPC) and compulsory pension contributions (CPC) from the UAPF. To be assigned, the employee must have paid COPC for at least 84 calendar months in total, and he must also quit or transfer to a «harmless» position. The benefit payment is assigned only after the employee reaches 55 years of age. If the employee meets all the requirements, then he is entitled to a full payment from all four sources.
If a Kazkhstani worked in such an industry in the past, then he can also apply for a special social payment. The conditions for receiving it are the same, but it will be carried out only from two sources: from the UAPF and the republican budget. To obtain it, you must contact the State Corporation «Government for Citizens» (PSC).
4) Please tell me how I can check information about the inclusion of children in the National Fund for Children program?
Parents or other legal representatives of a minor can check information about the inclusion of a child in the list of participants in target requirements under the National Fund for Children program on the website kids.enpf.kz using the child’s IIN, where they can read the terms of the program, get instructions, and answers to questions of interest.
Parents can also check data on accruals for each child in their personal account on the egov.kz portal.
Kazakhstanis who turn 18 in 2024 can independently check the receipt of funds to target savings accounts (TSA) through their personal account on the UAPF Internet resource and (or) the e-government web portal.
5) What should I do if my child has not been awarded target requirements or target savings under the National Fund for Children program?
If Kazakhstanis have discovered that their child has not been credited with funds under the National Fund for Children program, they should check whether they have a birth certificate or identity card, whether the child’s personal data is correct, and whether they are available in their personal account on the Electronic Government portal. If the documents are missing, they should contact the Public Service Center at their place of residence. If the child’s citizenship is missing, not established, or incorrectly indicated, they should contact the migration service at their place of residence. After correcting the errors, the target requirements or target savings from the National Fund and the investment income accrued on them will be fully accrued next year, taking into account the missed period.
Жетісу облысындағы жастар арасында нашақорлыққа қарсы іс-шаралар кешені ұйымдастырылуда
Жастардың бойына адамгершіліктің асыл қасиеттерін сіңіру, адам құқықтары мен бостандықтары…