Тұқым шаруашылығын дамытуымыз қажет

«Сымбат», «Абзал» деген сұрып бар. Осы сұрыптардың бірін алып, ексеңіздер, мол өнім алуға болады. «Жан» және «Сымбат» тұқымынан бес га жерге егуге болатын тұқым тауып бере аламыз. Тұқым шаруашылығын егін шаруашылығымен айналысатын аудандарда құрмай, біздің тұқымдарымыз алға баспайды деп ойлаймын. Тұқым шаруашылығы құрылса, әр шаруашылық сол жерден тұқым алып, мол өнім алар еді» деп, кеңес берді.   

Тағы бір алқапқа «Одесская-120» сұрыпы 300 га жерге егілген екен. Шаруа басшысы Азамат Дәуренбеков:

— Шаруа қожалығы енді-енді етек-жеңін жиып келеді. 4-5 жылда «Казагрофинанстың» арқасында техниканы жаңарттық. Техниканы жаңартпай, мұндай халге жету мүмкін емес. Сондай-ақ, негізгі тыңайтқыш болмаса, микротыңайтқыштың пайдасы жоқ. Тыңайтқышқа, гербицидке қол жеткіздік, енді тұқымды таңдауымыз қажет. Бұрын тұқым таңдауға мұршамыз жоқ еді,-деді.

Сөзге араласқан Шолпан Толыбаева: «Бізде тағы бір мәселе бар, ол — диқандарды мамандандыру керек. Сауатымызды ашуымыз қажет» деген сауалына «Үшқоңыр» білім толықтыру орталығының меңгерушісі Сейіткерім Қалтайұлы: «Егін шаруашылығы жөнінде білімін толықтырамын деген азаматтар болса, үш күнге келіп, ақылы түрде дәріс алуына болады» деп, мамандандыру жөнінде мәлімет берді.

Ғылыми зерттеу институтының бас директорының орынбасары Шынболат Сыраұлы: «Міне, Азаматтың егістік алқабын көріп, риза болып отырмыз. Мұндағы мән беретін жағдай — егістік мәдениетінің сақталуы. Заманауи технологияның сақталуы – бұл мол өнім алудың кепілі. «Біз сүдігер жырттық, тыңайтқыш және микротыңайтқыштар салдық» деп, жаңа айтып жатыр. Заманауи технологияның талабын орындағаныңыз үшін сізге рахметімізді айтамыз. Сіздің ісіңіз — көпке үлгі. Фермерлер, шаруа қожалықтарының басшылары, мамандар, жастар үлгі алатын экспонат екен» деп ағынан жарылды.

Шаңды көкке көтерген көліктер легі тау етегіндегі 60 га жерге «Красный-вековик» атты майбұршақ егілген алқапқа келіп тоқтады. Шаңнан қымтанып, терге малшынған біздердің жүзімізді көліктен түсісімен салқын леп өпті. Саф таза ауамен тыныстап, жап-жасыл желекке еріксіз көз тастадық. Тау етегіндегі әдемі көрініс ерекше көңіл-күйге бөледі. Бірер күнде суарылған майбұршақ гүлдеп, түйін тастапты.

Аудан әкімінің орынбасары Қожахметов Серікбай Бәкенұлы: «Бүгінгі күнге тиімді, пайдасы мол, табысы көп дақылдардың бірі – майбұршақ. Мұндай  дақылды және қарақұмықты Көксу, Шұбар ауыл округтерінде шаруалар егуде. Тоғыз мың жеті жүз гектар жерге майлы дақылдар егілді» деп, сөз кезегін Азамат Дәуренбековке берді.

«Мынау – майбұршақ. Бірінші рет егіп тұрмыз. Жылда комбайнмен майбұршақ шабуға барамыз. Лизингті жабуға қаражат керек дегендей. Содан осы дақылды ексек деп көп жыл ойландық. Бірінші жыл себейік дедік, одан екінші жыл себейік дедік, егуге неше түрлі сылтаулар табылып тұрды. Сөйтіп, биыл «Тәуекел түбі  — желқайық» деп, ектік. Былтыр сүдігер көтердік. Қажетті шараларды жасадық. Екі рет суардық. Жүз жиырма күндік дейді мұны. Пісіп үлгере ме, жоқ па? Көріп тұрсыздар, өздеріңіз не дейсіздер?» деп ғылыми зерттеу институтының мамандарына қарады.

Облыстық ауылшаруашылық басқармасы басшысының орынбасары Коючман Аванұлы, облыстық ауылшаруашылық басқармасы тұқым шаруашылығы бөлімінің зейнеткері Дүйсен Балақаранов, «Үшқоңыр» БТО меңгерушісі Сейіткерім Қалтайұлы, «Жетісу Агроэкс» ЖШС басшысы Сергей Матвеевичтер көз тоярлық жасыл желекке қарап, түйіндеріне мән беріп, Азаматтың өзі айтқандай, қалың егілгенін, оттегінің аздап жетіспей тұрғанын, бой тартқан өсімдіктің жемісі аздау болатынын, әйтсе де еңбегінің еш кетпейтінін, мол өнімге кенелетінін айтып, еңбекқор жанның көңілін марқайтты. 

Семинар ауылдық Мәдениет үйінде жалғасын тапты. Мұнда аудан әкімі Бағдат Байшалұлы Алиев қатысушыларға ризашылығын білдіріп, ауданның жетістіктерімен таныстырды. Таяу күндерде зейнеткерлікке шығатын аудандық ауылшаруашылық бөлімінің басшысы Бураханов Жанат Махметұлын «Үшқоңыр» БТО меңгерушісі Сейіткерім Қалтайұлы құттықтап, Құрмет грамотасын табыстаса, аудан әкімі Бағдат Байшалұлы иығына шапан жапты. Осы күнге жетіп, абыройлы еңбегімен зейнеткерлікке шыққанына шүкіршілік еткен Жанат Махметұлы ақ тілегін айтып, ризашылығын білдірді.

Семинар қорытындыланған соң ауылдық дәмхананың дастархан басында әңгіме-кеңестерін өрбітті. «Отандық фермерлер мен елді мекендердің қызметін қолдау мақсатында елімізде Agrobiz.kz атты көпфункционалды ең ірі интернет портал іске қосылды. Болашақта бұл – Қазақстандағы барлық шаруа қожалықтары мен ауылдық округтердің, жүздеген аграрлық ғалымдар мен сарапшылардың, мыңдаған аграрлық кәсіпорындардың біртұтас дерекқорына айналмақ және олардың  өзара байланысын жеңілдететін құрал болмақ. Бұл жоба «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы шеңберінде үкімет қолдауымен және USAID халықаралық қорының қолдауымен  жүзеге асуда.  Жаңа портал Қазақстан аумағында қызмет етуші әрбір фермерге өзін интернет кеңістігінде таныстыруға, ақпараттық технологияларды тиімді қолдана отырып, жаңа мүмкіндіктерді игеруге жол ашады» деп кеңес берді «Agrobiz.kz» порталының менеджері Атайбек Думан.

Аудандық  Ә.Сарыбаев атындағы Мәдениет үйінің әншілері Азамат Үмбетов пен Сәуле Қожаханова әсем әндерімен серпілтіп, қошеметке ие болды.

Айнаш МӘМІЛЕНҚЫЗЫ.