Ауылының патриоты

«Қазақ «Туған жерге туыңды тік» деп бекер айтпаған. Патриотизм кіндік қаның тамған жеріңе, өскен ауылыңа, қалаң мен өңіріңе, яғни туған жеріңе деген сүйіспеншіліктен басталады. Сол себепті, мен «Туған жер» бағдарламасын қолға алуды ұсынамын. Оның ауқымы ізінше оп-оңай кеңейіп, «Туған елге» ұласады. Мәселен, «Ауылым — әнім» атты әнді айтқанда, «Туған жерін сүйе алмаған, сүйе алар ма туған елін» деп шырқайтын едік қой. Бажайлап қарасақ, бұл — мағынасы өте терең сөздер. Бағдарлама неге «Туған жер» деп аталады? Адам баласы — шексіз зерденің ғана емес, ғажайып сезімнің иесі. Туған жер — әркімнің шыр етіп жерге түскен, бауырында еңбектеп, қаз басқан қасиетті мекені, талай жанның өмір-бақи тұратын өлкесі. Оны қайда жүрсе де жүрегінің түбінде әлдилеп өтпейтін жан баласы болмайды. Туған жерге, оның мәдениеті мен салт-дәстүрлеріне айрықша іңкәрлікпен атсалысу — шынайы патриотизмнің маңызды көріністерінің бірі» деп түсіндірген болатын ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласында. Осы орайда аудандық кітапхана қорына 100 кітапты сыйға тартқан Зере Сайлаудың ісі нағыз шынайы патриотизмнің маңызды көріністерінің бірі.
Зере Сайлау 1995 жылы дүниеге келген. Ол мектепте жақсы оқыды. Белсенді оқушылардың бірі болды. Мектепте өткен іс-шараның барлығының бел ортасында жүретін. Өзі үшін ең есте қалғаны 2010 жылы болған «Мектеп аруы — 2010» байқауы. Бұл байқауда ол өзінің жан-жақтылығын ашып көрсеткен болатын. Өзі сияқты ондаған қыздың ішінен оза шауып, мектеп аруы атанған. Мектеп қабырғасында жүргенде-ақ сырға толы өлеңдер жазды. Кітап сенімді серігі болды. Арман қашанда алға жетелейді емес пе? Армандаған жоғарғы оқу орнына түсіп, студент атанды. Еңбекқор қыз Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогика университеті тарих және құқық мамандығы бойынша, білім бакалаврын үздік дипломмен бітірген. 2013-2017 жылдары Ілияс Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университетінің мемлекеттік және жергілікті басқару мамандығы бойынша экономика және бизнес магистрі мамандығын қоса оқыды.
— Ұлы Абайдың әжесінің даналығы дарысын деп есімін Зере қойдық. Ол бала кезінен-ақ қандай ақпаратты болмасын тез ұғынатын, жылдам қабылдайтын зерек болды. Әріп танымайтын кезінде, бір рет оқып берген өлеңді жаттап алатын. Бала кезінен үйге қонақтар келсе, қолына қасық ұстап, келгендерге сұрақтар қойып өзінше, интервью алатын. Кішкентай күнінен сахна мәдениетіне тәрбиеледік десем, артық айтқандық емес. Мектептегі ұстазы Назгүл Айымбекқызының ықпалымен түрлі іс-шараға қатысып жүрді. Мектеп қабырғасында «Әнші балапанды» жүргізді, 5 сыныпта оқыған кезінде ақындармен қатарласа, аудандық жарысқа қатысып, ІІ орынды иеленгені бар. Балалық шағы көбіне атасы мен апасының қасында болды, сол кісілердің қолында өсті. Атасы үстел үстіндегі тізбені қолына беріп, асаба болуға мүмкіндік беретін. Перзентім ғой, әйтсе де ол менің көмекшім, сырласым, ақылшым да. Университет қабырғасында үлкен профессорлар: «университетте қалып, ғылыми жұмыспен айналыс» дегенде, «қасымда бол» деген бір ауыз сөзімді тастамай, ауылға келіп, жұмысқа орналасты. Балаларыма «Тәртіпке бағынған құл болмайды» дегенді жиі айтатынмын. Тұңғышымның қатарынан оза шауып, алдыңғы қатардан көрінуі үшін тәрбиеде қаталдық та танытқан кездерім болды,-дейді Зеренің анасы Гүлжан.
Иә, қалада қалу мүмкіндігі болса да Зере туған ауылына қайтып оралды. Анасының «қасымда бол» деген сөзін жерге тастай алмаған. Және қиналған сәтте қолұшын беретін, қателескен сәтте кемшілігіне түсіністікпен қарайтын жандардың жанында тәжірибе жинақтасам деген ойы да жоқ емес-тін. Сондықтан да болар алғашқы еңбек жолын Кербұлақ аудандық ішкі саясат бөлімінің бас маманы міндетін атқарушы қызметінен бастады. Кейіннен осы бөлімде бас маман қызметін атқарды. Кербұлақ ауданы әкімінің баспасөз хатшысы болды. «Ізденген жетер мұратқа» деген, жуырда Алматы облысы ішкі саясат басқармасы, өңірлік коммуникация қызметі, аудандармен жұмыс істеу бөлімінің бас маманы қызметіне ауысты. Бүгінгі күннің талабы қай қызметте болмасын алдымен компьютерді білуің керек. Зере Microsoft Word, Excel, Power Point, Архив WinRAR, IBM Notes, Brand Analitics, Internet беттері және жұмысқа қажетті кез-келген бағдарламаны жақсы меңгерген. «Білгенімнен білмегенім көп. Үйренетінім одан да көп» дейді Зере. Университет қабырғасында жүріп, тарих пәндерін шет тілде жүргізетін арнайы бөлімде оқыған ол ана тілінен бөлек орыс тілін жетік меңгерсе, ағылшын тілі мен француз тілдерінде айтқысы келгенін түсіндіре алатындай мүмкіндікті алып шыққан болатын.
Бала кезден қалыптасқан әдет есейгенде де қалмайтыны анық. Зере университетте оқып жүріп түрлі байқауларға, конференцияларға қатысып жүрді. 2012 жылы Талдықорған қаласында өткен облыстық «Асыл сөз» телебайқауында ІІ орынды қанжығасына байлаған ол, 2014 және 2017 жылы Астана қаласында өткен республикалық жоғары оқу орындары студенттерінің ғылыми-зерттеу жұмыстары байқауында екі ретте де ІІІ дәрежелі дипломға ие болды. Қазақ мемлекетінің 550 жылдығына арналған «Жастар және ғылым» атты жоғары оқу орындары арасында өткен тыңдаушылардың (студент, курсант) ғылыми конференциясында «Ең үздік баяндама» номинациясы бойынша Мақтау қағазын, Абай атындағы ҚазҰПУ-де студенттер мен магистранттарға арналған жыл сайынғы студенттік конференцияда ІІІ дәрежелі Мақтау қағазын иемденді. 2014 жылы Алматы қаласында өткен «Алғысы көп сізге айтар халқыңның» атты «Қонаев оқулары» қалалық студенттік конференциясында ол жасаған баяндама «Үздік баяндама» болып танылған болатын. Бәрін білсем дейтін ізденімпаз қыз спорт жағынан да біраз жетістіктерге қол жеткізіп үлгеріпті. Абай атындағы Қазақ педогогикалық университетінің студенттер арасында өткен үстел теннисінің біріншілігінде және шахмат жарыстарында бірінші орындарды ешкімге бермеген ол, жүгіруден де ешкімнен қалыспайды.
Зере Маратқызының тағы бір жақсы қасиеті — көрген-білгенін, ойындағысын жазып жүретіні. Және оны оқырмандармен бөлісу ниетінде аудандық «Кербұлақ жұлдызы» газеті мен «Талдықорған ақшамы» газетінде жариялап тұрады, интернет желілерінде де өз ойын бөлісіп отырады.
Қоғамдық, спорттық, мәдени іс-шараларға белсене араласатын, Зере Маратқызы «Бойымда жақсылық болса, ол әулетіміздің үлкендерінен, анамнан берілген қасиет, сол кісілердің берген тәрбиесі» дейді.
Өлең жазу, көркем әдебиет және тарихи кітаптар оқу, мемлекеттік, тарихи маңызы бар орындарға саяхаттау, тілдік, спорттық, сән байқауларына қатысу… Зеренің жұмыс жоспары осылай жалғасып кете береді.
— Дана халқымыз «Батыр бірді жығады, білімді мыңды жығады» деп бекер айтпаса керек. Кітап білімімізді молайтады, кітаптан көп үлгі-өнеге мен тәрбие аламыз. Кітап оқу — адамға өзіндік әсер етіп, оның адам болып қалыптасуында маңызды рөл атқарады. Аудандық кітапхананың кітапханашылары кітап қорын әр саладағы әдебиеттермен, балаларға арналған кітаптармен толықтыру, қазақ әдебиетінің кітаптарын насихаттау, жастарды рухани және патриоттық тәрбиеге баулу, оқырмандарды кітап оқуға тарту мақсатымен «Кітапханаға кітап сыйла!» акциясын ұйымдастырды. Осы акция барысында Алматы облысы ішкі саясат басқармасы өңірлік коммуникациялар қызметі, аудандармен жұмыс істеу бөлімінің бас маманы-аудан әкімінің баспасөз хатшысы Зере Сайлау іс-шараға белсене араласып, І.Есенберлиннің «Махаббат мейрамы. Алыстағы арпалыс», 2018 жылғы «Шыңғысхан» журналын, Ә.Әбішевтің «Сөз атасы», «Шығармалар жинағы» 5 том, Ш.Құмарованың «Жердің тұзы», М.Мағауиннің «Аласапыран», Ә.Табылдиевтің «Халық тағылымы», «Желтоқсан-86», Т.Қоңыровтың «Қазақ тілінің тұрақты теңдеулері сөздігі», М.Рахымбекұлының «Өлеңдер», «Мемлекеттік тіл саясаты», Ж.С. Иманасованың «Әскери құрылымдарда іс жүргізу», «Якут ертегілері», К.Оспанованың «Жыр-нөсер», Т.Ақселеудің «Көшпелілер тарихы», «Шешендік сөздер» сияқты кітаптарын сыйға тартты. Ұжымым атынан, оқырмандар атынан Зере Сайлауға үлкен алғысымды білдіремін. Айта кету керек, осы салада қызмет еткен 36 жыл ішінде кітапхана тарапынан осы іспеттес іс-шара өткізгенде 4-5 кітабын сыйға тартқандар болды, бірден 100 кітапты сыйға тарту — бірінші рет болып отыр,- дейді кітапхана директоры Баян Нұрбаева.
-«Егемен Қазақстан» мен «Жас Алаш», «Жетісу» газеттерінің бір нөмірін жібермей оқитын атам мен 40 жыл ұстаздық еткен апамның, қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болған анамның осыған дейін жиған кітаптары басқа да оқырман қауымның кәдесіне жараса екен деп ойлағандықтан, анаммен ақылдаса келе, аудандық кітапханаға беруді жөн деп таптым. Өзім де университет қабырғасында жүргенде тарихи кітаптар жинадым, бірқатар кітаптардың ашылу рәсімдеріне қатыстым. Алаш арысы — Асылбек Сеитов туралы жазылған кітаптың ашылуында болып, тарихи тұлғаның қызы зор ықыласымен маған кітабын сыйлаған болатын. Аз ғана данамен шығарылған, тың тақырыптар жазылған кітаптың бірінің менде екенін мақтан тұтатынмын. Кітап — зор байлық. Өзім үшін өте қымбат кітаптарды қиып, бере салу пенде болғандықтан оңай шаруа емес екен. Оны мойындаймын. Әйтсе де өзім оқып бітірген кітаптардың жақсылығын өзге оқырмандар көрсе деген ниеттен туған қадам бұл. Және өңірімізде осы үрдіс жалғасын тапса деп ойлаймын. Өздері оқып бітіргеннен кейін, ұзақ жылдар бойы кітап сөрелерінде беттері ашылмай тұрған кітаптардың барлығы анық, -дейді Зере Сайлау кітапханаға кітап өткізу туралы ойдың қайдан келгендігін сұрағанымызда.
— Қызметтің арқасында мәдениеттің жанашыры, аудан әкімі Махаббат Сәдуақасұлы Бигелдиевтің қасында жүріп, ол кісінің халық үшін жасаған игі істерін көрдім. Мұндай жандардың қасында жүргенде өзің де теңізге құйған тамшыдай болса да, игі іс істегің келіп, рухтанады екенсің. Махаббат Сәдуақасұлы: «Білім деген — өлшемі жоқ, өн бойлаған сайын молаятын асыл қазынамыз» деген еді бірде. Ал сол қазынаның кітап арқылы келетіні анық. Және дүниедегі ең бақытты жан — неғұрлым көп адамға бақыт сыйлаған адам деген емес пе? Өткеніміз бен болашағымыздың баға жетпес құндылығы «Кітап» атты ұлы құдіреттің асыл қасиетін барша жұрттың жүрегіне тегіс жеткізе алсақ, шынында да көп адам бақытқа кенелмей ме?» деген ой келген еді сол сәтте? Сондықтан да қолымда бар аз ғана байлығым кітаптарыммен, ондағы өлшемі жоқ рухани қазынаммен өзгелермен бөліскім келді.
Зеренің аудандық кітапханаға сыйға тартқан кітаптарының ішінде қазақ, шетел әдебиеттері, қазақ ұлттық ертегілері, тарихи, педагогикалық, әскери, медициналық және тағы да басқа сала, сонымен қатар, тілге байланысты, сөздіктер, тілашарлар, даналық, шешендік сөздер, мақал-мәтелдер мен жұмбақтар туралы және тағы да басқа кітаптар бар. Оның сонау балалық шақтан беттерін ақтарып, көңіліне тоқып-түйген кітаптарын енді ауданымыздың кітапханасының оқырмандары оқиды. Рухани азық қылады.
Кіммін мен? Не үшін жаратылғам?
Қандай іс жасау үшін болдым адам?
Мақсатым — танып-біліп осы әлемнің,
Кірпіші боп қаланар жерін табам,-деп Зере Сайлаудың өзі айтпақшы, ауданымыздағы кітапхана қорын 100 данаға көбейткен оның жақсы, игілікті ісін оқырмандарымызға жеткізгіміз келді. Зере Маратқызының адал ниетінен туған ісін жалғастырар жандар көп болсын!

Ләйлә ЕСКЕНДІРҚЫЗЫ.