Жемқорлық — ғасыр індеті

Сыбайлас жемқорлықпен күрес қылмыскерлерді жазалау жөніндегі табанды шаралар ғана емес, бұл — мемлекет пен қоғамның күнделікті жұмысының тұтас кешені».

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.

Сыбайлас жемқорлық дәрі беріп емдейтін сырқат емес. Айналасындағы салауатты, таза және сау ортаны шарпып, тыныс-тіршілігін тарылтып, заңсыз әрекеттермен қоғамдық ортаның және мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, дара кәсіпкерлердің, азаматтардың қызмет етуіне кедергі келтіретін індет.

Жемқорлық — мемлекетіміздің беделіне, демократиясына, ұлттық қауіпсіздігіне, экономикалық дамуына, адам құқықтарының сақталуына үлкен қауіп төндіретін дерт. Жемқорлық бүкіл әлемді жаулап алып, жаралаған деуге болады.

Кез келген өркениетті қоғам үшін сыбайлас жемқорлықпен күрес ең өзекті сұрақтардың бірі болып табылады. Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының негізгі басымдылықтарының бірі де — осы зұлымдықпен күресу.

Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлықпен күрес барлық мемлекеттік органдар алдындағы басты міндеттің бірі болып отыр. Қылмыстың бұл түрінің қоғамымыздың барлық саласына тамыр жайып кеткені жасырын емес. Өкінішке қарай, ол білім беру, медицина сияқты ізгілікті діттеген салалардан бастап құқық қорғау органдарына дейін бой көрсетіп жүр. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет шараларының ғылыми танымдары мен өзекті мәселелері Қазақстандағы қоғамдық қатынастарды реформалаудың барлық кешенді мәселелерімен тығыз байланыста. Сондықтан да қоғам бойындағы бұл кесапат кеселмен күреске мемлекетіміз айрықша мән беріп отыр. Сондай-ақ, ол тек құзырлы мекемелердiң ғана мiндетiне жатпайды. Онымен бүкiл қоғам болып күрескенде ғана оң нәтижеге жетуге болады. Жемқорлықпен күрес жөнiндегi нақты әрi кешендi шараларды жүргiзу мәлiметтермен алмасу, сыбайлас жемқорлық әрекеттерiнiң алдын алу үшiн бiрлескен түрде жұмыс iстеу, насихат жұмысына ден қойып, баспасөз құралдарымен тығыз байланыста болу өз нәтижесiн бермек.

Сыбайлас жемқорлық мемлекетіміздің ұлттық қауіпсіздігіне, мемлекет пен қоғамның тұрақтылығына жүйелі қауіпті білдіреді, халықаралық аренада Қазақстан Республикасының жағымсыз имиджін жасай отырып, жүргізіліп жатқан экономикалық және әлеуметтік реформаларға кедергі жасайды, сыртқы және ішкі нарықтардағы бәсекелестікке нұқсан келтіріп, ұлттық экономикаға жағымсыз әсер етеді. Сондықтан да сыбайлас жемқорлықпен күресу Қазақстанның бүгінгі күнгі күрделі мәселесі болып отыр. Осыған байланысты елдің ұзақ мерзімді бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету мақсатында ел алдында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың белсенді саясатын жалғастыру міндеті тұр. Сондықтан сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл Қазақстанның және Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың мемлекеттік саясатының аса маңызды стратегиялық басымдығы болып табылады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тиімді саясат жүргізу үшін біздің мемлекетіміздің сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша нормативтік-құқықтық базасы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың қалыптасқан тәжірибесі бар. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды жандандыру үшін халық тұрмысын жоғары деңгейге көтеру, қолданыстағы заңнаманы халықаралық стандарттар деңгейіне дейін жетілдіру, мемлекеттік институттардың азаматтық қоғаммен ынтымақтастығын нығайту, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша ұлттық заңнаманы жетілдіру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы көзқарасты қалыптастыру секілді нақты міндеттер жүзеге асыру керек. Сол себепті, Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаев сыбайлас жемқорлықтың ауқымы мен салдарын нақты бағалап, ол қауіпті құбылыспен қатаң және шешуші түрде ымырасыз әрі жан-жақты жоспарлы күрес жүргізуді басты мақсат етіп отыр.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресетін тек құқық қорғау органдары ғана емес, бұл дертпен қоғам болып күреспесек, толық айығу мүмкін емес. Еліміздің зайырлы, дамыған мемлекеттердің қатарына ену үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейте түсуіміз қажет. Құқық бұзушылыққа, жемқорлыққа тосқауыл қою баршамыздың парызымыз. Сыбайлас жемқорлықпен пәрменді күресу үшін халықтың құқықтық сауатсыздығын жояды, құқықты түсіндіру жұмысының деңгейі мен сапасын арттырудың маңызы зор.  Олай болса қоғам, оның әр мүшесі болып жемқорлықпен ашық күрес жүргізуіміз керек. Елбасының бүгінгі таңда алға қойып отырған міндеті мен талабы да осы.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі мемлекеттік органдардың қызметін жүйелендіру және күшейту мақсатында Қазақстан Республикасындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөнінде салалық бағдарлама бекітілген болатын. Қабылданған құжатқа сәйкес, барлық мемлекеттік органдар өзіндік құзырет шеңберінде сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргізуге міндетті.

Осы мақсаттағы жұмыстарды жүйелі жүргізуге тағы бір серпін ретінде «Қазақстан Республикасында қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту және құқық қорғау қызметін одан әрі жетілдіру жөніндегі қосымша шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы қолданысқа енгізілген. Бұл Жарлық еліміздегі құқық қорғау органдары қызметтерін жетілдіруге бағыттала отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекеттер мен олардың пайда болуының алдын алуда жүйелі әрі тұрақты шаралар атқаруды қамтамасыз етеді.

Кез-келген өркениетті қоғам үшін сыбайлас жемқорлықпен күрес ең өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Әрбір өркениетті қоғамда сыбайлас жемқорлыққа орын болмауы тиіс. Қоғамның барлық күш-жігерін біріктіріп, осы дерттің одан әрі ушықпауы үшін оны тоқтатудың барлық амалдарын қолдану арқылы ғана бұл құбылысқа тиімді түрде қарсы тұруға болады.

Сыбайлас жемқорлықпен күрес  кез келген елде жақсы жолға қойылған. Көпшілігі осы уақытқа дейін жүргізілген тиімді жұмыстың, кешенді бағдарламаның жемісін көріп отыр. Сыбайластық пен парақорлықты түбегейлі жеңбегенімен кеселдің алдын алуда жақсы нәтижеге жеткен елдердің тәжірибесін өзімізде ұтымды қолданудан ұтарымыз көп.

Осы уақытқа дейін жемқорлыққа тосқауыл қоюға бағытталған түрлі мемлекеттік бағдарламалар қабылданды. Елбасы Жолдауларынан да жемқорлықпен күрес мәселесі ешқашан түскен емес. Сонымен қатар, жемқорлықты жоюға деген қоғамның ынтасын ояту мақсатында сыбайлас жемқорлыққа қатысты шынайы деректерімен бөліскен ел азаматтарына мемлекет қоржынынан арнайы ақша да бөлінді. Әрине, мұндай шаралардың кеселді толықтай болдырмауға мүмкіндігі болмас. Дегенмен, заңның қатаюы, арнайы бағдарламалардың жасалуы, ынталандыру сыйақыларының берілуі жемқорлық деңгейін біршама азайтқанын айта кеткен жөн. Ал, мұндай ғасыр дертімен күресті түптамырымен құрту үшін тек күштік құрылымдардың еңбек етуі аздық етеді. Ол үшін, ең бастысы, қарапайым халықтың сауатын көтеріп, заң талаптарын тұрақты түсіндіріп отырудың ықпалы зор.

Тәуелсіздігімізді алып, шаршы әлемге танылғанымызға жиырма бес жыл толып отыр. Бүгінде еліміз өзінің даму жолын таңдады. Ол жол – Президент нұсқаған сыбайлас жемқорлықпен күрес жолы. Олай болса, сыбайлас жемқорлықпен күресу барлық қазақстандықтардың азаматтық борышы деп білу керек. Осындай келеңсiз құбылыстармен бiтiспес күрес жүргiзу тек сот, құқық қорғау немесе мемлекеттiк органдардың мiндетi емес, барлық ұлтжанды азаматтардың парызы. Өйткенi, халық арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы бiлiмдiлiк жетiспейдi. Сол себептi де мұндай ауыр кеселдi тек мемлекеттiк және құқық қорғау органдарының күшiмен жеңе алмаймыз. Жемқорлықпен күресудi бүкiл халық болып қолға алсақ қана тоқтатуға болады.

Б.АЛИЕВ,

аудан әкімі.