АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

Зейнетақы аннуитеті туралы не білесіз?

«БЖЗҚ» АҚ-да (БЖЗҚ, Қор) зейнетақы жинақтары (ЗЖ) бар қазақстандықтар зейнетақы алудың бірнеше тәсілін таңдай алады. Олар: зейнетақыны БЖЗҚ-дан кесте бойынша алу (жинақтар таусылғанға дейін), өмір бойы төлем алу үшін сақтандыру компаниясымен шарт жасасу немесе осы тәсілдерді үйлестіріп қолдану.

Әр ай сайын берілетін төлемдерді өмір бойына немесе кепілдендірілген мерзім ішінде тұрақты түрде алып отыру үшін сақтандыру компаниясымен зейнетақы аннуитеті шарты жасалуы қажет.

Зейнетақы аннуитеті деген не?

Зейнетақы аннуитеті — бұл азамат пен өмірді сақтандыру компаниясы арасындағы шарт, оған сәйкес сақтандыру компаниясы ай сайынғы зейнетақы төлемін өмір бойы немесе келісілген жасқа дейін төлеуге міндеттенеді.

Қазіргі таңда Қазақстанның сақтандыру нарығында зейнетақы аннуитетінің мына түрлері қолданылады:

​•​Жедел зейнетақы аннуитеті – шарт жасалғаннан кейін төлемдер бірден басталады.

​•​Кейінге қалдырылған зейнетақы аннуитеті – төлемдер шартта көрсетілген белгілі бір уақыттан кейін басталады (осы кезеңде қаражат инвестицияланып, болашақ төлемдер көлемі артады).

​•​Бірлескен (жұбайлар) аннуитет – екі адамның зейнетақы жинақтары біріктіріліп, өмір бойы төлем алу қарастырылады (бірі қайтыс болған жағдайда, екіншісі төлем алуды жалғастырады).

Аннуитет шарттары:

Егер МЗЖ және (немесе) МКЗЖ есебінен қалыптастырылған жинақ мөлшері аздық етсе, ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) қаражатын да қолдануға болады. Тіпті жарналардың барлық түрлері бойынша зейнетақы жинағы да жеткіліксіз болса, жұбайыңызбен немесе жақын туыстарыңызбен (әке-шешеңіз, балаларыңыз, асырап алушыңыз, асыранды ұл-қызыңыз, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілер, әкпе-қарындастар, ата-әжелер, немерелер) бірлескен аннуитет рәсімдеуге немесе өз қаражатыңыз есебінен толықтыруға болады.

Зейнетақы аннуитетінің негізгі ерекшеліктері:

​1.   Зейнетақыны ресми зейнет жасына жетпей алуға болады.

​2.  Жинақ сомасы толық төленіп қойса да, төлемдер өмір бойы/келісілген кезең соңына дейін жалғасады.

​3.   Жыл сайын төлем мөлшері 7%-ға индексацияланады.

​4. Сақтандыру төлемдерін алушы зейнетақы аннуитетін сатып алған кезде жинақтардың меншік құқығын сақтандыру компаниясына береді, яғни ол жинағын баламалы қажеттіліктерге пайдалана алмайды. Қайтыс болған жағдайда оның сақтандыру компаниясына берілген жинақтары туыстарына мұрагерлікке берілмейді (ал БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтары мұраға беріледі). Бұл ретте зейнетақы аннуитеті шарты бойынша зейнетақы төлемдерінің кепілдендірілген кезеңін бекітуге болады. Ол кезде төлемдер алдымен алушыға, ол қайтыс болған жағдайда мұрагерлеріне аударылады.

Шарт жасасу тәртібі. Өзгерту/бұзу шарттары

Зейнетақы аннуитеті шарты жазбаша жасалады. Зейнетақы аннуитеті шартын жасау үшін МЗЖ салымшысының (салымшыларының) және (немесе) пайдасына МКЗЖ аударылған жеке тұлғаның сақтандыру ұйымына берген өтініші негіз бола алады. Өтініште сақтандыру сыйлықақысын есептеу және сақтанушыны (сақтандырылушыны) сәйкестендіру үшін қажетті деректер қамтылуы қажет. Қажетті құжаттар тізбесі мен тапсыру тәсілдері туралы толық ақпаратты БЖЗҚ сайтындағы «Қызметтер – Зейнетақы аннуитеті» бөлімінен таба аласыз.

Зейнетақы аннуитеті шарты жасалған сәттен бастап екі жыл ішінде оны бұзуға немесе өзгертуге болмайды. Осы мерзім өткеннен кейін шартқа өзгерістер енгізу мүмкіндігі берілгенімен, қаражатты БЖЗҚ-дағы шотқа түгелдей қайтаруға рұқсат жоқ: сақтандыру ұйымында өзгерістер енгізілген күні қолданыста болған төменгі күнкөріс деңгейінің 70%-нан кем болмайтын ай сайынғы сақтандыру төлемінің мөлшерін қамтамасыз ете алатын сома қалуы тиіс.

Екі жылдан кейін шартты бұзу басқа сақтандыру компаниясымен жаңа аннуитеттік шарт жасалған жағдайда ғана мүмкін болады. Бұл ретте қаражат жаңа сақтандыру ұйымына аударылады.

enpf.kz сайтындағы «Онлайн сервистер – Болжамды зейнетақы калькуляторы» бөлімінде орналастырылған зейнетақы калькуляторының көмегімен сақтандыру компаниясына аудару үшін жеткілікті соманы есептеп, сақтандыру компаниясынан және БЖЗҚ-дан берілетін болжамды төлемдердің мөлшерін салыстыруға болады.

ЕСКЕРТУ: Шартқа қол қоймас бұрын оның барлық талаптарын мұқият оқып шығып, салмақты әрі саналы шешім қабылдау маңызды.

АНЫҚТАМА: 01.01.2025 жылғы жағдай бойынша 2024 жылы 62 592 салымшы БЖЗҚ-дан сақтандыру ұйымдарына 394,54 млрд теңге сомада зейнетақы жинақтарын аударды. Биылғы жарты жылда 01.07.2025ж. жағдай бойынша 33 543 салымшы сақтандыру ұйымдарына БЖЗҚ-дан 151,78 млрд теңге жіберді.

БЖЗҚ 2013 жылғы 22 тамызда «ГНПФ» ЖЗҚ» АҚ негізінде құрылды. БЖЗҚ құрылтайшысы және акционері – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі. БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. Зейнетақы заңнамасына сәйкес БЖЗҚ міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын тартуды, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым аударған кепілдік берілген депозит бойынша кепілдік берілген өтемнің талап етілмеген сомасы есебінен қалыптастырылған ерікті зейнетақы жарналарын есепке алып, оның есебін жүргізеді, зейнетақы төлемдерін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ Қор нысаналы активтер мен нысаналы талаптарды есепке алуды, нысаналы жинақтау шоттарына нысаналы жинақтарды (НЖ) есепке алу мен есептеуді, НЖ төлемдерін оларды алушының банк шоттарына есептеуді, «Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен НЖ қайтарымдарын есепке алуды жүзеге асырады (толығырақ www.enpf.kz сайтында).

Ваш выбор: пенсионные выплаты из ЕНПФ или из страховой компании

Что нужно знать о пенсионном аннуитете?

Казахстанцы, имеющие пенсионные накопления (ПН) в ЕНПФ, могут выбрать способ получения пенсии: по графику из ЕНПФ до исчерпания средств, пожизненно через страховую компанию или используя комбинацию вышеуказанных вариантов. Для получения стабильных ежемесячных выплат на протяжении жизни или гарантированного периода оформляется договор пенсионного аннуитета со страховой компанией.

Что такое пенсионный аннуитет?

Пенсионный аннуитет — это договор между гражданином и компанией по страхованию жизни, по которому страховая компания обязуется выплачивать ежемесячную пенсию пожизненно или до определенного возраста.

На данный момент на страховом рынке Казахстана существуют следующие виды пенсионного аннуитета: немедленный пенсионный аннуитет, по которому выплаты начинаются сразу после заключения договора, отложенный пенсионный аннуитет, при котором выплаты начинаются не сразу, а через определённое время, обозначенное в договоре (данный вид аннуитета позволяет увеличить размер будущих выплат за счёт инвестирования средств в период отсрочки), совместный (супружеский) пенсионный аннуитет, объединяющий ПН двух лиц для получения пожизненных выплат (в случае смерти одного из участников второй продолжает получать выплаты).

Условия для заключения договора аннуитета:

— Немедленный пенсионный аннуитет мужчины могут оформить с 55 лет, женщины – с 53 лет (с 2028 года женский возраст будет постепенно увеличиваться и к 2031 году достигнет 55 лет).  При наличии ОППВ, уплаченных в период не менее 60 месяцев, немедленный пенсионный аннуитет можно приобрести еще раньше – с 50 лет и мужчинам, и женщинам (выплаты по немедленному аннуитету во всех случаях осуществляются сразу после заключения договора).  

— Отложенный аннуитет оформляется вкладчиками обязательных пенсионных взносов (ОПВ) независимо от пола с 45 лет, а представителями вредных и опасных профессий, за которых оплачены ОППВ не менее 60 месяцев, — с 40 лет. Выплаты по отложенному аннуитету во всех случаях начнутся с 55 лет.

           Если ПН за счет ОПВ и (или) ОППВ недостаточно для оформления аннуитета, можно использовать накопления за счет добровольных пенсионных взносов (ДПВ). Если накоплений не хватает даже с учетом суммы всех видов взносов, то можно оформить совместный аннуитет с супругом (-ой) или близкимиродственниками (родителями, детьми, усыновителями(удочерителями), усыновленными (удочеренными), полнородными и неполнородными братьями и сестрами, дедушками, бабушками, внуками) или дополнить сумму за счет собственных средств.

Ключевые особенности пенсионного аннуитета:

1.​есть возможность получать пенсионные выплаты раньше наступления официального пенсионного возраста;

2.​выплаты производятся до конца жизни/гарантированного периода даже в том случае, когда их сумма превысит размер переведенных накоплений в страховую организацию;

3.​ежегодно размер пенсии индексируется на 7%;

4.​получатель страховых выплат при покупке пенсионного аннуитета передает права собственности накоплений страховой компании, то есть он не сможет их использовать на альтернативные нужды, в случае его смерти накопления не смогут унаследовать родственники (тогда как пенсионные накопления в ЕНПФ наследуются).  При этом в рамках договора пенсионного аннуитета можно предусмотреть гарантированный период пенсионных выплат, в течение которого определенные выплаты будут перечисляться сначала получателю, а в случае его смерти – наследникам.

           Порядок заключения договора. Ограничения по расторжению/изменению договора

Договор пенсионного аннуитета заключается в письменной форме. Основанием для заключения договора пенсионного аннуитета является заявление в страховую организацию вкладчика (вкладчиков) ОПВ и (или) физического лица, за которых перечислены ОППВ, содержащее данные, необходимые для расчета страховой премии и идентификации страхователя (застрахованного). Более полную информацию о перечне необходимых документов и способах подачи вы можете получить на сайте ЕНПФ в разделе «Услуги – Пенсионный аннуитет».

​В течение двух лет с момента заключения договор пенсионного аннуитета не подлежит расторжению или изменению. По истечении этого срока, несмотря на возможность внести изменения в договор, вернуть все средства на счет в ЕНПФ не представляется возможным: в страховой организации должна остаться сумма, обеспечивающая пожизненно размер ежемесячной страховой выплаты не ниже 70% от величины ПМ, действующего на дату внесения изменений.

​Расторжение договора по истечении двух лет возможно только при условии заключения нового аннуитетного договора с другой страховой компанией. При этом средства переводятся в новую страховую организацию.

  Рассчитать сумму, достаточную для перевода в страховую компанию, а также сравнить размеры предполагаемых выплат изстраховой компании и из ЕНПФ можно с помощью пенсионного калькулятора, размещенного на сайте enpf.kz в разделе «Онлайн сервисы —  Прогнозный пенсионный калькулятор».

Прежде чем заключать договор, важно внимательно ознакомиться с его условиями, чтобы принять обоснованное и осознанное решение.

​СПРАВКА: По состоянию на 01.01.2025 г. в течение 2024 года 62 592 вкладчика перевели из ЕНПФ в страховые организации пенсионные накопления на сумму 394,54 млрд тенге. За 6 месяцев текущего года по состоянию на 01.07.2025 г. 33 543 вкладчика направили в страховые организации 151,78 млрд тенге из ЕНПФ.

ЕНПФ создан 22 августа 2013 года на базе АО «НПФ «ГНПФ». Учредителем и акционером ЕНПФ является Правительство Республики Казахстан в лице ГУ «Комитет государственного имущества и приватизации» Министерства финансов Республики Казахстан. Доверительное управление пенсионными активами ЕНПФ осуществляет Национальный Банк Республики Казахстан. В соответствии с пенсионным законодательством ЕНПФ осуществляет привлечение обязательных пенсионных взносов, обязательных пенсионных взносов работодателя, обязательных профессиональных пенсионных взносов, добровольных пенсионных взносов, а также зачисление и учет добровольных пенсионных взносов, сформированных за счет невостребованной суммы гарантийного возмещения по гарантируемому депозиту, перечисленной организацией, осуществляющей обязательное гарантирование депозитов, в соответствии с Законом Республики Казахстан «Об обязательном гарантировании депозитов, размещенных в банках второго уровня Республики Казахстан», обеспечивает осуществление пенсионных выплат. Также Фонд осуществляет учет целевых активов и целевых требований, учет и зачисление целевых накоплений (ЦН) на целевые накопительные счета, выплат ЦН их получателю на банковские счета, учет возвратов ЦН в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан в рамках программы «Национальный фонд – детям». (Подробнее на www.enpf.kz).

Your Choice: pension benefits from UAPF or insurance company

What You Need to Know About a Retirement Annuity?

Kazakhstanis who have pension savings (PS) in UAPF can choose the method of receiving a pension: according to the schedule from UAPF until the funds are exhausted, for life through an insurance company, or using a combination of the above options. To receive stable monthly benefit payments throughout life or a guaranteed period, a pension annuity agreement is drawn up with an insurance company.

What is a pension annuity?

Pension annuity — This is an agreement between a citizen and a life insurance company, under which the insurance company undertakes to pay a monthly pension for life or until a certain age.

Currently, the following types of pension annuities exist on the insurance market of Kazakhstan: an immediate pension annuity, under which payments begin immediately after the conclusion of the agreement, a deferred pension annuity, under which payments begin not immediately, but after a certain time specified in the agreement (this type of annuity allows you to increase the amount of future payments by investing funds during the deferment period), a joint (spousal) pension annuity, combining the pension income of two persons to receive lifetime payments (in the event of the death of one of the participants, the second continues to receive pension benefit payments.

Conditions for concluding an annuity agreement:

— Men can apply for an immediate pension annuity from the age of 55, women — from the age of 53 (from 2028, the female age will gradually increase and by 2031 it will reach 55 years). If there are COPCs paid for a period of at least 60 months, an immediate pension annuity can be purchased even earlier — from the age of 50 for both men and women (payments under the immediate annuity are made in all cases immediately after the conclusion of the contract).

— Deferred annuity is issued to contributors of compulsory pension contributions (CPC), regardless of gender, from the age of 45, and representatives of harmful and dangerous professions for whom COPCs have been paid for at least 60 months — from the age of 40. Payments under the deferred annuity in all cases will begin from the age of 55.

If the PS from CPC and/or COPC is not enough to issue an annuity, you can use savings from voluntary pension contributions (VPC). If savings are not enough even taking into account the amount of all types of contributions, you can issue a joint annuity with your spouse or close relatives (parents, children, adoptive parents, adopted children, full and half siblings, grandparents, grandchildren) or supplement the amount from your own funds.

Key Features of a Retirement Annuity:

1.​it is possible to receive pension benefits before the official retirement age;

2. payments are made until the end of life/guaranteed period even if their amount exceeds the amount of savings transferred to the insurance company;

3. the pension amount is indexed annually by 7%;

4. the beneficiary, when purchasing a pension annuity, transfers ownership of the savings to the insurance company, that is, he will not be able to use them for alternative needs, in the event of his death, the savings will not be inherited by relatives (while pension savings in UAPF are inherited). At the same time, within the framework of the pension annuity agreement, it is possible to provide for a guaranteed period of pension payments, during which certain payments will be transferred first to the beneficiary, and in the event of his death — to the heirs.

           Procedure for concluding an agreement. Restrictions on termination/modification of the agreement

The pension annuity agreement is concluded in writing. The basis for concluding the pension annuity agreement is an application to the insurance company of the CPC contributor (contributors) and (or) an individual for whom the COPC is transferred, containing the data necessary for calculating the insurance premium and identifying the policyholder (insured). You can get more complete information on the list of required documents and methods of submission on the UAPF website in the section «Services — Pension Annuity«.

For two years from the date of conclusion, the pension annuity agreement cannot be terminated or changed. After this period, despite the possibility of making changes to the agreement, it is not possible to return all funds to the account in UAPF: the insurance company must have an amount that ensures a lifetime monthly insurance payment of at least 70% of the PM in effect on the date of making changes.

Termination of the agreement after two years is possible only if a new annuity agreement is concluded with another insurance company. In this case, the funds are transferred to a new insurance organization.

You can calculate the amount sufficient for transfer to the insurance company, as well as compare the amounts of expected payments from the insurance company and from UAPF using the pension calculator posted on the enpf.kz website in the section «Online Services — Forecast Pension Calculator«.

Before entering into an agreement, it is important to carefully read its terms in order to make an informed and informed decision.

REFERENCE: As of 01.01.2025, during 2024, 62,592 contributors transferred pension savings from UAPF to insurance organizations in the amount of 394.54 billion tenge. For 6 months of the current year, as of 01.07.2025, 33,543 contributors sent 151.78 billion tenge from UAPF to insurance organizations.

UAPF was founded on August 22, 2013 on the basis of GNPF APF JSC. The founder and shareholder of the UAPF is the Government of the Republic of Kazakhstan represented by the State Institution Committee of State Property and Privatization of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan. Trust management of UAPF pension assets is carried outby the National Bank of the Republic of Kazakhstan. In accordance with the pension legislation, the UAPF attracts compulsory pension contributions, employer’s compulsory pension contributions, compulsory occupational pension contributions, voluntary pension contributions, as well as carries out enrollment and accounting of voluntary pension contributions formed at the expense of the unclaimed amount of guaranteed compensation for the guaranteed deposit, transferred by the organization carrying out mandatory guarantee of deposits, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan «On mandatory guarantee of deposits placed in second-tier banks of the Republic of Kazakhstan», ensures the implementation of pension benefits. The Fund also carries out accounting of target assets and target requirements, accounting and crediting of target savings (TS) to target savings accounts, payments of TS to their recipients in bank accounts, accounting for returns of TS in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan within the framework of the National Fund for Children program (More details at www.enpf.kz)