АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

Елімізде жинақтаушы зейнетақы жүйесі шеңберінде жарналардың келесі түрлері жүзеге асырылады: міндетті (жұмыс берушінің жұмыскердің жалақысынан ай сайын аударатын 10%), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (жұмыс берушінің өз бюджеті есебінен төлейтін зиянды және қауіпті кәсіптерде еңбек ететін жұмыскерлер кірістерінің 5%), сондай-ақ, 2024 жылдан бастап жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (ЖМЗЖ). Жарнаның бұл түрі 1975 жылы және одан кейін туған барлық жұмысшылар үшін (2024 жылы 1,5%-дан басталып, 2028 жылы 5%-ға дейін біртіндеп көтеріледі, ал 2025 жылы — 2,5%) төленеді. Сондай-ақ, жеке және заңды тұлғалар аудара алатын ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ). Жеке тұлғалар өздері және (немесе) жақындары үшін өз табысы есебінен, ал заңды тұлғалар –  қызметкерлерінің және (немесе) үшінші тұлғалардың пайдасына қаражат аудара алады. Бұл жарналардың осы түріне тән артықшылықтардың бірі ғана.

Ерікті зейнетақы жарналарын екінші деңгейдегі банктер арқылы, сондай-ақ, жұмыс берушіге өтініш беру жолымен аударуға болады. Жұмыс беруші ерікті зейнетақы жарнасын БЖЗҚ-ға сол өтініштің негізінде мәлімделген тұлғаның пайдасына аударады. ЕЗЖ есебінен зейнетақы төлемдерін алу тәртібін БЖЗҚ-ның зейнетақы ережелеріне сәйкес алушы дербес айқындайды.

Шарт жасасу және ЕЗЖ бойынша жеке зейнетақы шотын (ЖЗШ) ашу үшін БЖЗҚ кеңсесіне барудың қажеті жоқ, зейнетақы жарналарының басқа түрлері сияқты ЕЗЖ есепке алынатын ЖЗШ автоматты түрде ашылады. ЕЗЖ есепке алынатын жеке зейнетақы шотын өтінішсіз ашу тәртібі мынадай негізде жүзеге асырылады:

— БЖЗҚ-ға агенттер ЕЗЖ аудару кезінде ұсынатын жеке тұлғалардың тізімдері;

— БЖЗҚ ға жеке тұлғадан өз пайдасына немесе ЕЗЖ аудару кезінде үшінші тұлғаның пайдасына түскен бастапқы жарнаның үлесі.

Пайдасына зейнетақы жарналары аударылатын жеке тұлғаны сәйкестендіру ЕЗЖ аударған кездегі төлем тапсырмасының электрондық форматында көрсетілген дербес деректердің (ТАӘ, ЖСН, туған күні) көмегімен жүзеге асырылады. БЖЗҚ азаматтың жеке басын куәландыратын қолданыстағы құжатының деректемелері, тұрғылықты тұратын жері және өзге де барлық қажетті мәліметтерді мемлекеттік органдардың тиісті ақпараттық жүйелерінен алады.

Қазақстанда ерікті зейнетақы жарналары салықтық артықшылықтарға ие. Мысалы, жұмыс берушінің өз қызметкерінің пайдасына аударған ЕЗЖ жеке тұлғаның табысы ретінде қарастырылмайды. Жұмыс беруші үшін мұндай шығыстар корпоративтік табыс салығын есептеу кезінде шегеруге жатады. Яғни, бұл жағдайда жұмыс беруші салық салу кезінде жеңілдіктер алады.

Ерікті зейнетақы жарналары да, міндетті зейнетақы жарналарының барлық түрлері сияқты инвестицияланып, салымшыларға табыс әкеледі. Зейнетақы активтерін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі басқарады. Десек те, салымшылар зейнетақы жинақтарын инвестициялық портфельді басқарушыларға (ИПБ) аударуға құқылы. Олар кірістілік пен тәуекелдің түрлі деңгейлеріне ие сан алуан инвестициялық стратегияларды ұсынады. Егер ИПБ-ға міндетті және міндетті кәсіптік зейнетақы жинақтарының 50% дейінгі мөлшерін аударуға рұқсат етілсе, ерікті зейнетақы жинақтарын толық көлемде сеніп тапсыруға болады. Зейнетақы жинағының бір бөлігін ИПБ-ға аудару салымшының өтініші бойынша жүргізіледі. Оны Қор сайтындағы жеке кабинетте немесе БЖЗҚ-ның кез келген филиалында электрондық форматта беруге болады. Инвестициялау нәтижелері бойынша басқарушы компанияны өзгертуге болады, бірақ мұндай мүмкіндік жылына бір рет қана беріледі. Осылайша, зейнетақы активтерін басқаруға қатысу — ЕЗЖ-нің тағы бір артықшылығы.

ЕЗЖ есебінен зейнетақы төлемдерін зейнет жасына толғанға дейін – 50 жастан бастап алуға болады. Сонымен қатар, мүгедектігі бар адамдарға, егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасынан тыс жерге тұрақты тұруға кеткен шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға да ЕЗЖ есебінен төлем алу құқығы беріледі.

БЖЗҚ-ға ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен төлемдер алу туралы өтінішті enpf.kz сайтындағы немесе БЖЗҚ ұялы қосымшасындағы жеке кабинетте онлайн-форматта, сондай-ақ, Қордың кез келген бөлімшесінде беруге болады.

Жарналардың барлық түрлері есебінен зейнетақы жинақтарының сомасын enpf.kz сайтындағы жеке кабинетте 24/7 режимінде қадағалап отыру да өте оңай.

Атап кету керек, зейнетақы жинақтары, оның ішінде ерікті зейнетақы жарналары есебінен жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда, олар Қазақстан заңнамасында белгіленген тәртіппен мұраға қалдырылады. Нақтырақ айтқанда, зейнетақы жинақтарын мұраға беру өсиет немесе заң бойынша жүзеге асырылады. Өсиет болмаған жағдайда немесе бүкіл мұраның тағдырын анықтай алмаған кезде, сондай-ақ, басқа жағдайларда заң бойынша мұрагерлік күшіне енеді.

БЖЗҚ сайтында Қорға беру тәсіліне қарай төлемдерді алуға қажетті құжаттардың тізбесі, оларды ресімдеуге қойылатын талаптар, сондай-ақ, өтініш бланкілері мен оларды толтыру үлгілері, сенімхат үлгісі орналастырылған. Қордың «Төлемге құжаттарды алдын ала тексеру» электрондық қызметін пайдалана отырып, БЖЗҚ-дан берілетін зейнетақы төлемдеріне жіберілетін құжаттарды алдын ала тексеруге болады.

БЖЗҚ-дан берілетін зейнетақы төлемдері зейнетақы жинақтары таусылғанға дейін жүзеге асырылады.

Салымшының ерікті зейнетақы жарналарын (ЕЗЖ) аудару туралы дер кезінде қабылдаған шешімі зейнетақы капиталын едәуір толықтыруға және болашақта жоғары мөлшердегі төлемдер алуға көмектесетінін еске саламыз.

Мәлімет үшін: 2025 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ерікті зейнетақы жарналары бойынша жинақтар шамамен 7,94 млрд теңгеге жетті. Бір жыл ішінде өсім 50,3% көрсетті. Бұл жарналардың барлық түрлері бойынша жинақтардың көбею қарқыны жағынан ең жоғарғы көрсеткіш. ЕЗЖ есепке алынатын ЖЗШ саны бір жылда 10,7% өсіп, 439 582 бірлік болды.

БЖЗҚ-ның кеңес беру қызметтерін мессенджерлер (+7 777 000 14 18 нөмірі бойынша WhatsАpp және Viber чат-боттары) арқылы, 1418 нөмірі бойынша байланыс орталығынан (Қазақстан бойынша қоңырау шалу тегін), enpf.kz корпоративтік сайтынан, сондай-ақ, БЖЗҚ- ның Instagram, Facebook, ВКонтакте, X(Twitter), Telegram, Одноклассники сияқты әлеуметтік желілердегі ресми парақшаларынан алуға болады.

БЖЗҚ 2013 жылғы 22 тамызда «ГНПФ» ЖЗҚ» АҚ негізінде құрылды. БЖЗҚ құрылтайшысы және акционері – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі. БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. Зейнетақы заңнамасына сәйкес БЖЗҚ міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын тартуды, сондай-ақ «Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым аударған кепілдік берілген депозит бойынша кепілдік берілген өтемнің талап етілмеген сомасы есебінен қалыптастырылған ерікті зейнетақы жарналарын есепке алып, оның есебін жүргізеді, зейнетақы төлемдерін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ Қор нысаналы активтер мен нысаналы талаптарды есепке алуды, нысаналы жинақтау шоттарына нысаналы жинақтарды (НЖ) есепке алу мен есептеуді, НЖ төлемдерін оларды алушының банк шоттарына есептеуді, «Ұлттық қор – балаларға» бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен НЖ қайтарымдарын есепке алуды жүзеге асырады (толығырақ www.enpf.kz сайтында).

ИНФОРМАЦИОННОЕ СООБЩЕНИЕ

 Добровольные пенсионные взносы – эффективный способ пополнить пенсионный капитал

В рамках накопительной пенсионной системы в Казахстане осуществляются следующие виды взносов: обязательные (10% от зарплаты работника, отчисляемые ежемесячно работодателем), обязательные профессиональные пенсионные взносы (5% от доходов работников вредных и опасных профессий, которые оплачивает из своего бюджета работодатель), а также обязательные пенсионные взносы работодателя (ОПВР) с 2024 года за всех работников, родившихся в 1975 г. и позже (от 1,5% в 2024 году с постепенным повышением до 5% в 2028 году, в 2025 году – 2,5%). Также существуют и добровольные пенсионные взносы (ДПВ), которые могут отчислять как физические, так и юридические лица. Физлица вносят средства за себя и (или) за своих близких за счет своего дохода, а юридические лица – в пользу своих сотрудников и (или) третьих лиц. Стоит отметить, что ДПВ граждане платят по собственной инициативе, самостоятельно устанавливая их размер и периодичность. Это одно из преимуществ этого вида взносов.

Перечислять добровольные пенсионные взносы можно через банки второго уровня, а также путем подачи заявления работодателю, на основании которого он будет их переводить в ЕНПФ в пользу заявленного лица. Порядок получения пенсионных выплат за счет ДПВ определяется получателем самостоятельно в соответствии с пенсионными правилами ЕНПФ.

Для заключения договора и открытия индивидуального пенсионного счета (ИПС) по ДПВ нет необходимости посещать офис ЕНПФ —  ИПС для учета ДПВ, как и по другим видам пенсионных взносов, открывается автоматически. Открытие ИПС для учета ДПВ осуществляется в беззаявительном порядке на основании:

—    списков физических лиц, представляемых агентами в ЕНПФ при перечислении ДПВ;

—    поступившего в ЕНПФ первичного взноса от физического лица в свою пользу или в пользу третьего лица при перечислении ДПВ.

Идентификация физического лица, в пользу которого осуществляются пенсионные взносы, происходит благодаря персональным данным (ФИО, ИИН, дате рождения), указанным в электронном формате платежного поручения при перечислении ДПВ. Все необходимые сведения о реквизитах действующего документа, удостоверяющего личность физического лица, месте постоянного проживания и прочие сведения ЕНПФ получает из соответствующих информационных систем государственных органов.

В Казахстане добровольные пенсионные взносы пользуются налоговыми преимуществами. К примеру, перечисленные работодателем ДПВ в пользу работника не рассматриваются в качестве дохода физического лица, для работодателя такие расходы подлежат вычету при расчёте корпоративного подоходного налога. То есть работодатель в этом случае получает льготы при налогообложении.

Добровольные пенсионные взносы, также, как и все виды обязательных, инвестируются и приносят вкладчикам доход. По умолчанию пенсионными активами управляет Национальный Банк Республики Казахстан. Однако вкладчики имеют право на перевод пенсионных накоплений управляющим инвестиционным портфелем (УИП), которые предлагают различные инвестиционные стратегии с разным уровнем доходности и риска. И если обязательные и обязательные профессиональные пенсионные накопления можно перевести УИП до 50%, то добровольные пенсионные сбережения можно передать в управление в полном объеме. Перевод накоплений УИП происходит по заявлению вкладчика, которое можно подать в электронном формате в личном кабинете на сайте фонда или в любом филиале ЕНПФ. По результатам инвестирования можно менять управляющую компанию, но не чаще одного раза в год. Таким образом, участие в управлении пенсионными активами является еще одним плюсом ДПВ.

Пенсионные выплаты за счет ДПВ можно начать получать до наступления пенсионного возраста – начиная с 50 лет. Кроме того, они предоставляются лицам с инвалидностью, а также выехавшим на постоянное место жительства за пределы Республики Казахстан иностранцам и лицам без гражданства, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Заявление на получение выплат за счет добровольных пенсионных взносов (ДПВ) подается в ЕНПФ: в онлайн-формате в личном кабинете на сайте enpf.kz или в мобильном приложении ЕНПФ, а также в любом подразделении Фонда.

Сумму пенсионных накоплений за счет всех видов взносов легко контролировать в режиме 24/7 также в личном кабинете на сайте enpf.kz.

Стоит отметить, что в случае смерти лица, имеющего пенсионные накопления, в том числе за счет добровольных пенсионных взносов, то они наследуются в порядке, установленном законодательством Казахстана. В частности, наследование пенсионных накоплений осуществляется по завещанию или по закону. Когда завещание отсутствует либо определяет судьбу не всего наследства, а также в других случаях в силу вступает наследование по закону.

На сайте ЕНПФ размещен перечень необходимых документов для получения выплат в зависимости от способа их подачи в ЕНПФ, требования к их оформлению, а также бланки заявлений и образцы их заполнения, образец доверенности. Также можно предварительно проверить направляемые документы на пенсионные выплаты из ЕНПФ, воспользовавшись электронной услугой ЕНПФ «Предварительная проверка документов на выплату».

Следует отметить, что пенсионные выплаты из ЕНПФ осуществляются до исчерпания пенсионных накоплений.

ЕНПФ напоминает, что своевременное принятие вкладчиком решения о перечислении добровольных пенсионных взносов (ДВП) поможет существенно пополнить свой пенсионный капитал и в дальнейшем получать более высокие выплаты.

Для справки: По состоянию на 1 января 2025 года накопления по добровольным пенсионным взносам составили порядка 7,94 млрд тенге, показав прирост за год 50,3%. Это самый большой показатель темпов роста накоплений среди всех видов взносов. Количество ИПС по учету ДПВ за год выросло на 10,7% и составило 439 582 единицы.

Консультационные услуги ЕНПФ можно получить посредством мессенджеров (чат-бота в WhatsАpp и Viber по номеру +7 777 000 14 18), call-центра по номеру 1418 (звонок по Казахстану бесплатный), на корпоративном сайте enpf.kz, а также на официальных страницах ЕНПФ в социальных сетях Instagram, Facebook, ВКонтакте, X (Twitter), Telegram, Одноклассники.

ЕНПФ создан 22 августа 2013 года на базе АО «НПФ «ГНПФ». Учредителем и акционером ЕНПФ является Правительство Республики Казахстан в лице ГУ «Комитет государственного имущества и приватизации» Министерства финансов Республики Казахстан. Доверительное управление пенсионными активами ЕНПФ осуществляет Национальный Банк Республики Казахстан. В соответствии с пенсионным законодательством ЕНПФ осуществляет привлечение обязательных пенсионных взносов, обязательных пенсионных взносов работодателя, обязательных профессиональных пенсионных взносов, добровольных пенсионных взносов, а также зачисление и учет добровольных пенсионных взносов, сформированных за счет невостребованной суммы гарантийного возмещения по гарантируемому депозиту, перечисленной организацией, осуществляющей обязательное гарантирование депозитов, в соответствии с Законом Республики Казахстан «Об обязательном гарантировании депозитов, размещенных в банках второго уровня Республики Казахстан», обеспечивает осуществление пенсионных выплат. Также Фонд осуществляет учет целевых активов и целевых требований, учет и зачисление целевых накоплений (ЦН) на целевые накопительные счета, выплат ЦН их получателю на банковские счета, учет возвратов ЦН в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан в рамках программы «Национальный фонд – детям». (Подробнее на www.enpf.kz).

ANNOUNCEMENT

 Voluntary pension contributions are an effective way to replenish your pension capital

The following types of contributions are made within the framework of the funded pension system in Kazakhstan: mandatory (10% of the employee’s salary, deducted monthly by the employer), compulsory occupational pension contributions (5% of the income of workers in harmful and dangerous professions, paid from the employer’s budget), as well as employer’s compulsory pension contributions (ECPC) from 2024 for all employees born in 1975 and later (from 1.5% in 2024 with a gradual increase to 5% in 2028, in 2025 — 2.5%). There are also voluntary pension contributions (VPC), which can be deducted by both individuals and legal entities. Individuals contribute funds for themselves and (or) for their loved ones from their income, and legal entities — in favor of their employees and (or) third parties. It is worth noting that citizens pay VPC on their own initiative, independently setting their amount and frequency. This is one of the advantages of this type of contribution.

Voluntary pension contributions can be transferred through second-tier banks, as well as by submitting an application to the employer, on the basis of which he will transfer them to UAPF in favor of the declared person. The procedure for receiving pension payments through VPC is determined by the recipient independently in accordance with the UAPF pension rules.

To conclude an agreement and open an individual pension savings account (IPSA) for VPC, there is no need to visit the UAPF office — IPSA for accounting of VPC, as well as for other types of pension contributions, is opened automatically. Opening of IPSA for accounting of VPC is carried out without an application on the basis of:

• lists of individuals submitted by agents to UAPF when transferring VPC;
• initial contribution received by UAPF from an individual in his/her own favor or in favor of a third party when transferring VPC.

Identification of the individual in whose favor pension contributions are made is carried out using personal data (full name, IIN, date of birth) specified in the electronic format of the payment order when transferring VPC. UAPF receives all necessary information about the details of the current identity document of the individual, place of permanent residence and other information from the relevant information systems of state bodies.

In Kazakhstan, voluntary pension contributions enjoy tax advantages. For example, VPC transferred by the employer in favor of the employee are not considered as income of an individual; for the employer, such expenses are deductible when calculating corporate income tax. That is, the employer in this case receives tax benefits.

Voluntary pension contributions, as well as all types of compulsory ones, are invested and generate income for contributors. By default, pension assets are managed by the National Bank of the Republic of Kazakhstan. However, contributors have the right to transfer pension savings to investment portfolio managers (IPM), which offer various investment strategies with different levels of profitability and risk. And if compulsory and compulsory occupational pension savings can be transferred to IPM up to 50%, then voluntary pension savings can be transferred to management in full. The transfer of IPM savings occurs upon the contributor’s application, which can be submitted electronically in the personal account on the fund’s website or at any UAPF branch. Based on the investment results, you can change the management company, but not more than once a year. Thus, participation in the management of pension assets is another advantage of VPC.

Pension benefits through VPC can be received before reaching retirement age — starting from the age of 50. In addition, they are provided to persons with disabilities, as well as foreigners and stateless persons who have moved to a permanent place of residence outside the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by the laws of the Republic of Kazakhstan and international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

An application for receiving pension benefit payments through voluntary pension contributions (VPC) is submitted to UAPF: online in your personal account on the enpf.kz website or in the UAPF mobile application, as well as in any division of the Fund.

The amount of pension savings through all types of contributions can be easily monitored 24/7 also in your personal account on the enpf.kz website.

It is worth noting that in the event of the death of a person with pension savings, including through voluntary pension contributions, they are inherited in the manner established by the legislation of Kazakhstan. In particular, the inheritance of pension savings is carried out by will or by law. When there is no will or does not determine the fate of the entire inheritance, as well as in other cases, inheritance by law comes into force.

The UAPF website contains a list of the necessary documents for receiving pension benefit payments depending on the method of their submission to UAPF, requirements for their execution, as well as application forms and samples of their completion, a sample power of attorney. You can also pre-check the documents sent for pension payments from UAPF by using the UAPF electronic service «Preliminary check of documents for pension benefit payment».

It should be noted that pension benefit payments from UAPF are made until the pension savings are exhausted.

UAPF reminds that the timely adoption by the contributor of a decision to transfer voluntary pension contributions (VPC) will help to significantly replenish their pension capital and receive higher payments in the future.

For reference: As of January 1, 2025, savings on voluntary pension contributions amounted to about 7.94 billion tenge, showing an increase of 50.3% over the year. This is the highest rate of growth of savings among all types of contributions. The number of IPSAs for VPC accounting increased by 10.7% over the year and amounted to 439,582 units.

UAPF consulting services can be obtained via instant messengers (chat bot in WhatsАpp and Viber at +7 777 000 14 18), call center at 1418 (free call within Kazakhstan), on the corporate website enpf.kz, as well as on the official UAPF pages on social networks Instagram, Facebook, VKontakte, X (Twitter), Telegram, Odnoklassniki.

UAPF was founded on August 22, 2013 on the basis of GNPF APF JSC. The founder and shareholder of the UAPF is the Government of the Republic of Kazakhstan represented by the State Institution Committee of State Property and Privatization of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan. Trust management of UAPF pension assets is carried out by the National Bank of the Republic of Kazakhstan. In accordance with the pension legislation, the UAPF attracts compulsory pension contributions, employer’s compulsory pension contributions, compulsory occupational pension contributions, voluntary pension contributions, as well as carries out enrollment and accounting of voluntary pension contributions formed at the expense of the unclaimed amount of guaranteed compensation for the guaranteed deposit, transferred by the organization carrying out mandatory guarantee of deposits, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan «On mandatory guarantee of deposits placed in second-tier banks of the Republic of Kazakhstan», ensures the implementation of pension benefits. The Fund also carries out accounting of target assets and target requirements, accounting and crediting of target savings (TS) to target savings accounts, payments of TS to their recipients in bank accounts, accounting for returns of TS in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan within the framework of the National Fund for Children program (More details at www.enpf.kz)