ӘЛЕУМЕТТІК ЖОБАНЫҢ ЖАҢА ҮЛГІСІ: ЖАТАҚХАНА САЛУДАҒЫ ТИІМДІ ТӘСІЛ

«Бұл зор мәселені шешу үшін ат салысамын» — деп, ілкімді іске білек сыбана кіріскен инвестор немесе жеке кәсіпкер жатақхананы өз қаражаты есебінен салып, нысанды (жатақхананы) студенттер игілігіне пайдалануға бергеннен кейін мемлекет тарапынан 8 жыл бойы үздіксіз негізде ақша төлемдері жүргізілетін болады.
Жыл сайын әр орын-жай үшін жаңадан жатақхана салынған жағдайда – 122 АЕК (Алматы қаласы үшін бұл көрсеткіш 144 АЕК), ғимаратты жатақхана ретінде реконструкциялау жасалған жағдайда
47 АЕК көлемінде қаржы төленеді.

Сондай-ақ, жатақхана салу (реконструкциялау) жобаларын іске асыратын кәсіпкерлерге мемлекеттік тапсырыстан басқа қосымша ұсыныстар бар, олар:
1) «Қарапайым заттар экономикасы» мемлекеттік бағдарламасы аясында банктік несиелер мөлшерлемесін субсидиялау. Қолдаудың бұл шарасы кәсіпкерлерге қарыздық жүктемені азайтуға және несиені жылдық 6%-бен төлеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, несие тарту үшін кепілдік болмаған жағдайда «Даму» қорынан кепілдікті қамтамасыз ететін қосымша тетіктер де қарастырылған. Бұл – өте оңтайлы тәсіл.
2) Студенттер төлейтін ай сайынғы тұру ақысы мемлекет тапсырысының құнына кірмейді. Оның мөлшерін жатақхананың меншік иесі дербес реттейді және ол нақты өңірдегі тұрғын үй нарығының шынайы шарттарына сәйкес анықталады.
3) Құрылысты салушы немесе ғимаратқа реконструкция жасаушы тарап (меншік иесі) тұрмыстық қызметтер көрсету мақсатында коммерциялық алаңдар жасақтауға құқылы. Олардың негізгі тұтынушылары, әрине, жатақхана тұрғындары болары күмәнсіз.
4) Сонымен қатар, егер белгілі бір тұлға белгілі бір ғимараттың иесі болса, оны реконструкция арқылы жатақхана ретінде пайдалануға бергеннен кейін, ол тұлғаға мемлекеттік тапсырысты алуға болады.
Істің ұтымды бір тұсы – ғимараттың инвестордың меншігінде қалуы.
Жобаға қатысудың біршама шарттары бар, оның бастысы – қолға алған істі ілгері бастыру үшін бастапқы капитал мен жер телімінің болуы. Жер телімі болмаған жағдайда біз оны мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігі арқылы, өңірлердің әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияларымен бірге жобаны бастамалау немесе консорциум құру жолымен ресурстарды біріктіру арқылы алудың бірқатар тиімді жолдарын ұсынамыз.
Келесі шарт — жатақхана ғимаратының нысанды мақсатта қолданылуы 20 жыл ішінде сақталуы тиіс. Осы тұрғыда, бұл нысанды 20 жыл ішінде банкке кепілге қою немесе сату мүмкіндігі бар, бірақ сатып алушы да аталған мерзім аралығында ғимараттың нысанды қолдануын өзгертпеуі шарт.
Осы тұрғыда жобаға қызығушылық танытқан тұлғалар үшін, 2 мысал негізінде (құрылыс және реконструкция жолымен) Үшінші әлеуметтік бастама аясында пайдалануға берілген жатақханар жөнінде мәлімет ұсына кеткен жөн болар.
1) Жаңа құрылыс жолымен: М.С. Нәрікбаев атындағы «КАЗГЮУ университеті» АҚ студенттері үшін – 370 орындық жатақхана пайдалануға берілді. Жатақхана заманауи үлгіде салынған. Жатын орындардан бөлек студенттер қолайлылығы үшін көркем безендірілген коворкинг орталығы және асхана бар. Университет 8 жыл ішінде орналастырылатын мемлекеттік тапсырыс аясында 1 млрд. теңгеден астам қаражат көлемінде қаржы алады және жатақхана нысаны өз меншіктерінде қалады. Жатақханада ай сайынғы тұру құны – 15 мың теңге.

М.С. Нәрікбаев атындағы «КАЗГЮУ университеті» АҚ жатақханасының ішкі көрінісі
2) Реконструкция жолымен: «Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті» өз оқу орнының студенттері үшін – 500 орындық жатақхананы орын тапшылығын сезінген жастар игілігіне тапсырды. Реконструкциядан өткізілген ғимарат бұрынғы «Тараз» қонақ үйі. Ашық көздерден алынған мәліметтерге сәйкес, еліміздегі қонақ үйлердің орташа толымдылығы 26,4%-дан кем. Университет 8 жыл ішінде орналастырылатын мемлекеттік тапсырыс аясында 550 млн. теңгеден астам қаражат көлемінде қаржы алады және жатақхана нысаны өз меншіктерінде қалады. Жатақханада ай сайынғы тұру құны – 10 мың теңге. Демек, толымдылығы аз қонақ үйге иелік еткенше, жатақханаға қайта бейімдеу қаржылық тұрғыдан да инвестор үшін әлдеқайда тиімді.

Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті жатақханасының көрінісі
Жобаға қызығушылық танытқан мүдделі тараптарға қатысу шарттарымен толық танысу үшін studdom.fincenter.kz сайтына кіру және 8 (7172) 695-127 телефон нөмері хабарласу қажет. Ал, одан кейінгі қадам – шарт жасасу үшін Қаржы орталығына өтініш беру керек. (Шарттың үлгі нысаны және оны жасасу үшін қажетті құжаттар тізбесі invest.fincenter.kz telegram-арнасында орналастырылған).
Біз, әрине, мәуелі жемісін берер екіжақты тиімді әріптестікке қашанда мүдделіміз.

«Қаржы орталығы» акционерлік қоғамы

БУДУЩЕЕ – ЗА СТРОИТЕЛЬНЫМИ КОНСОРЦИУМАМИ

Согласно исследованиям компании PwC Казахстан, за последние 10 лет на казахстанском рынке все более широкое распространение получают строительные консорциумы. Это связано с появлением, с одной стороны, крупных уникальных строительных объектов, и с другой – с усилением конкурентной среды на подрядном рынке, требующем от строительных компаний повышения экономической эффективности и надежности, чего можно достичь, лишь объединяясь.

Реализация проектов путем создания консорциумов активно применяется также в строительстве студенческих общежитий. Распространению данного формата партнерства способствовала программа по вводу новых мест в общежитиях, разработанная во исполнение Пяти социальных инициатив Президента.
Программа, основанная на принципах государственного-частного партнерства, предполагает привлечение частных инвестиций для строительства общежитий с перспективой поэтапного возмещения капитальных затрат. При этом в отличии от классической модели ГЧП не устанавливаются обязательные требования по передаче имущества в государственную собственность.
Необходимо отметить, что на начальном этапе реализации программы возникли следующие кейсы:
— крупные государственные университеты, имеющие доступ к земельным участкам, не владели достаточным объемом финансовых средств для реализации проектов по строительству общежитий. В среднем стоимость одного койко-места составляет порядка 2,5 млн. тенге, так, для ввода общежития с проектной мощностью в 500 мест требуется более в 1,2 млрд. тенге;
— инвесторы, обладающие достаточными финансовыми средствами, либо доступом к источникам заемного финансирования, не имели в распоряжении свободные земельные участки, походящие под строительство студенческих общежитий, то есть расположенные в черте города, вблизи учебных заведений. Данная проблема в большей степени касалась городов Алматы, Нур-Султан и Шымкент, где наблюдаются плотная застройка, дефицит и высокая стоимость земельных участков.
Ввиду вышеизложенного в качестве оптимального решения было предложено создавать консорциумы при участии учебных заведений и частных инвесторов.
В целом на сегодняшний день путем создания консорциумов реализуются 9 проектов, в результате которых запланирован ввод 7 466 новых койко-мест в общежитиях в городах Нур-Султан, Алматы, Павлодар, Тараз и Костанай.
Одним из первых проектов, реализуемых в формате консорциума, стало строительство общежития на 530 мест для студентов АО «Алматинский технологический университет» в городе Алматы.
Сотрудничество осуществляется в форме создания совместного предприятия и передачи права аренды на земельный участок со стороны СПК «Алматы» в консорциум в качестве вклада. В свою очередь вуз осуществляет непосредственно строительство объекта за собственные средства. В настоящее время по данному объекту проводятся строительно-монтажные работы, ввод общежития запланирован на 3 квартал 2021 года.
Дополнительным фактором широкого применения консорциумов в строительстве студенческих общежитий стала кампания по реорганизации государственных вузов в некоммерческие акционерные общества. Согласно Постановлению Правительства Республики Казахстан от 11 октября 2019 года № 752, 25 казахстанских вузов реорганизованы в НАО.
На текущий момент возможностью реализации проектов в формате консорциумов среди государственных вузов воспользовались 8 университетов: Евразийский национальный университет им. Л.Н.Гумилева, Таразский государственный университет им. М.Дулати, Костанайский региональный университет имени А. Байтурсынова, Торайгыров университет, Павлодарский педагогический университет, Казахский национальный педагогический университет им. Абая, Казахский национальный университет им. аль-Фараби, Казахский национальный женский педагогический университет.
К примеру, в рамках консорциума между ЕНУ им. Л.Н. Гумилева и частной компанией «Мега Строй сервис» планируется строительство самого крупного студенческого общежития на 2 464 койко-мест в городе Нур-Султан. Вкладом вуза являются – земельный участок и проектно-сметная документация. Финансирование проекта осуществляется 100% за счет частных инвестиций. Сдача общежития запланирована на 4 квартал 2022 года.

Эскизный проект общежития для студентов
ЕНУ им. Л.Н.Гумилева в городе Нур-Султан, на пересечении улиц
А. Байтурсынова и К. Азербаева

Особенностью консорциума, созданного между Казахским национальным женским педагогическим университетом и частной компанией «Asan Group», стало финансирование вузом 20% стоимости проекта, а также предоставление земельного участка. Со своей стороны инвестор берет на себя обязательства по вкладу 80% стоимости проекта и разработки проектно-сметной документации. В результате сотрудничества запланирован ввод современного общежития на 500 мест в городе Алматы.
Аналогичные подходы применяются в реализации проектов госвузов упомянутых выше. При этом стоит подчеркнуть, что при создании консорциумов не существует каких-либо стандартных условий сотрудничества, так как, объем обязательств сторон, роли и функции, параметры проекта, условия выхода из консорциума определяются участниками объединения на паритетных началах.
АО «Финансовый центр» – оператор программы проводит работу по поиску потенциальных инвесторов, в том числе заинтересованных в партнерстве в качестве участника консорциума совместно с учебными заведениями. По вопросам сотрудничества вы можете обратиться по номеру 8-(7172)-695-127, либо посетить сайт ¬– www.invest.fincenter.kz.

АО «Финансовый центр»