Тақтан бұрын Хақты ойлайық

Алла тағала адамға артық ғұмыр сыйламайды екен. Сондықтан әркім өз өмірін барынша мәнді етіп, имандылықтан ада болмауы қажет. Өйткені мағыналы ғұмыр сүруі әр адамның жүректегі ниетіне байланысты. «Ниет — пендеден, сәті — Алладан» деп бекер айтылмаса керек. Имандылық ілімін неғұрлым ерте меңгерген адам кез келген сынақтан сүрінбей өтері хақ.

«Жан бар жерде – қаза бар» дейді. Бүгінгі таңда жасыратыны жоқ, жаназа тақырыбы жөнінде көпшілікті толғандырып жүрген мәселелер көп. Өйткені, мұсылмандық діни рәсімдерді толық білмейтін пенденің қателесуі әбден мүмкін.

Осы орайда Қазақстан Республикасы Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі Дін істері комитетінің дінтану сараптамасының оң қорытындысы берілген, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Ғұламалар кеңесі баспаға ұсынған Бас муфти Ержан қажы Малғажыұлының бастамасымен «Жаназа және жерлеу рәсімдері» атты кітап жарық көрді.

Жақында ауданымыздағы Орталық мешітте Бас имам Сейтқали Андақұловтың ұйымдастыруымен аталмыш кітаптағы жаназа және жерлеу рәсімдерінің шариғатта көрсетілген жолдары туралы талқылау мақсатында жиын болып өтті.

Жиынға аудандық мешіттің бас имамы Сейтқали Андақұлов, Ақ мешіт мешітінің бас имамы Бердібек Нұхтарұлы Кербұлақ ауданы дін мәселелері бойынша инспекторы Мақсат Бектемиров, округтердің имамдары, Алматы облыстық кәсіпкерлер палатасы филиалының директоры Болат Тастанбеков, жеке кәсіпкерлер, аудандық ақсақалдар мен мешіт қауымы, БАҚ өкілдері қатысты.

Жиынды орталық мешіттің бас имамы Сейтқали Андақұлов ашып, жиналғандарды күн тәртібіндегі мәселемен таныстырды.

— Бисмилаһир-рахманир-рахим.

Құрметті жамағат, бүгінгі жиынға қатысып отырған ағайындар! Тумақ бар жерде өлмек бар, Ғылым іздеу жаратушы иесін тануға ұмтылу — әр мұсылманның парызы. Өлген адамды жерлеу салттары әркез шариғат бойынша атқарылған. Бірақ, жерлеу рәсімі елімізде барлық мұсылмандар үшін бірдей болғанымен, аймақтық ерекшеліктер аракідік кездесіп турады. Бүгінгі біздің жиналған мақсатымыз — діни рәсімдердің атқарылу барысында кездесетін қарама-қайшылықтарды жойып, оларды бірізділікке түсіру үшін елмен жұмыс жасау, әр адамға осының түп-төркінін түсіндіру. Өйткені, мұсылмандық діни рәсімдердің түп негізі — шариғат болса, оның үкімдер

жиналмайтынын қынжыла айтып, бұл үшін тек имамдар ғана емес, ауылдың атқа мінер ағалары, абыз қариялары, әйелдер кеңесі боп атсалысу керектігін тілге тиек етті. Жеке кәсіпкер, туған жерге туын тігіп жүрген ауданымыздың атпал азаматы Бақыт Қосымбаев, Алматы облысы кәсіпкерлер палатасы филиалының директоры Болат Тастанбековтер бұл тақырыптың көп адамды толғандырып жүргенін, аудандағы жаназаға байланысты мәселелер бір күнде шешімін тауып кетпесе де, ретімен жүйеге келтіруге болатынын айтып, өз пікірлерімен бөлісті.

Бұдан соң қабірдің үстіне зәулім күмбез тұрғызу, өлімді еске алудың артықшылығы, өсиет, жаназа, құдайы ас, қабір қаздыру, жерлеу істері, қабір жерін сату, хал үстінде жатқан адамның ахуалын сұрау, жан тәсілім халіндегі адамға қатысты үкімдер, эвтаназия және науқастан медициналық аппаратты ажырату, мәйітті жуындыру мен кебіндеу, қабірді зиярат ету, қабір басында насихат айту сияқты мұсылмандар білуге тиіс мәселелер кеңінен қозғалып, жиналғандар ойларын ортаға салды.

Күн тәртібіндегі екінші мәселе бойынша Кербұлақ ауданы дін мәселелері бойынша инспекторы Мақсат Бектемиров сөз алып: «Сәләфизм мен уахаббизм қозғалысы қашан басталды?» деген тақырыпта баяндама жасады. Ол өз сөзінде бір елдің ұлттық құндылығын жоққа шығару-сол елді бағыт-бағдарынан адастырудың басты шарты екенін, ата-бабы салт-дәстүрінде «анау бидғат», «мынау ширк» деп қарсы тұру халқымыздың әдет-ғұрпымен қалыптасқан ұлттық тәрбиеден қол үздірудің бір тәсілі болып табылатынын, сәләфилік ағым өкілдері дінге жаңа бет бұрғандарға қазақ халқының әдет-ғұрпын мүмкіндігінше дінге керағар етіп көрсету арқылы өз идеологиларын өткізіп, жақтастарын көбейтіп, нәтижесінде қазақты қазаққа қарсы қою екенін тілге тиек етіп, Елбасы Н.Назарбаевтың халыққа Жолдауында айтылғандай «Мәңгілік елге» айналуымыз үшін, еліміздің саяси және діни-рухани идеологиясында қарама-қайшылық болмауы керек» деген сөзімен аяқтады. Аудандағы «Ақмешіт» мешітінің бас имамы Бердібек Нұқтарұлы сәләфилік ағымның мемлекет тұрақтылығына кері әсерін тигізетінін, сондықтанда оларға қарсы тұрудың ең басты шарты, ол — қоғам мен биліктің өзара үндесуі, яғни ұлттық бірлік қажет екенін айтты.

Жиында орталық мешіттің бас имамы Сейтқали Андақұлов қорытындылап «Жаназа және жерлеу рәсімдері» атты кітаптағы і жалпыға бірдей. Сондықтан осы кітапта айтылған мәселелерді әр ауылға ғана емес, әр мұсылманың жүрегіне жеткізу — біздің міндетіміз,-деп аяқтады сөзін.

Бұдан соң сөз кезегін «Ақ мешіт» мешіттің бас имамы Бердібек Нұқтарұлы алып, бұл кітаптың әрбір мұсылман үшін маңызы зор екенін, өйткені бүгінгі таңда өлім боп жатқан жерде ысырап боп жататынын, дастарханға артық нәрселер қойылып, қаралы үйдің дастарханы

мәселелерді талқылау үшін аудан көлемінде үлкен жиын өткізілетінін айтып, ауыл имамдарына осы тақырыптар бойынша тапсырмалар берді. Сонымен қатар, Кербұлақ ауданы дін мәселелері бойынша инспекторы Мақсат Бектемировке мазмұнды баяндамасы үшін алғысын білдірді.

Иә, «Иманнан жиған дәулетің — иманды әулетің» дейді атамыз қазақ.

Алладан қорқу — үрейлену емес, сеніммен сүйе білу.

Адамның басы — аманаты ол Алланың,

Ал аманатқа қиянат жасау — арға мін.

«Қызылды-жасыл қызықтырғанымен, мына өмір Фәни мен бақи арасы деген қарға адым,-

деп ақындар жырлағандай, өзекті жанға бір өлім келетіні ақиқат. Расында да бұл кітап тек қана исламтанушы, дінтанушы, теолог мамандарға ғана емес жалпы мұсылмандарға арналған. «Білетініміз — бір тоғыз болса, білмейтініміз — тоқсан тоғыз» екенін ескерсек, бұл кітап — үлкен байлық. Әр үйдің сөресінде тұруы тиіс құнды зат. Әрине, абыройдың ерте, ажалдың кеш келгені абзал. Алайда, Жаратқанның жарлығын мойындамасқа шара жоқ. Сондықтан да өліге құрмет көрсетіп, арулап аттандыру жолында шариғат талап еткен істерді атқарайық. Әр мұсылман Тақтан бұрын Хақты ойлайық.

Дина АМАНҚЫЗЫ